Europejska inicjatywa dotycząca infrastruktury łączności kwantowej (EuroQCI)

Komisja Europejska współpracuje ze wszystkimi 27 państwami członkowskimi UE oraz Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) w celu zaprojektowania, opracowania i wdrożenia EuroQCI, który będzie składał się z segmentu naziemnego opartego na sieciach łączności światłowodowej łączących strategiczne obiekty na poziomie krajowym i transgranicznym oraz segmentu kosmicznego opartego na satelitach. Będzie ona integralną częścią IRIS², nowegounijnego systemu bezpiecznej komunikacji opartej na przestrzeni kosmicznej.

EuroQCI będzie chronić wrażliwe dane i infrastrukturę krytyczną poprzez integrację systemów kwantowych z istniejącą infrastrukturą komunikacyjną, zapewniając dodatkową warstwę bezpieczeństwa opartą na fizyce kwantowej. Wzmocni ochronę europejskich instytucji rządowych, ich centrów danych, szpitali, sieci energetycznych i innych, stając się jednym z głównych filarów unijnej strategii bezpieczeństwa cybernetycznego na nadchodzące dziesięciolecia.

EuroQCI będzie korzystać z innowacyjnych technologii komunikacji kwantowej, takich jak opracowane przez naukowców z finansowanej przez UE inicjatywy przewodniejw zakresie technologii kwantowych,w szczególności w oparciu o działania w ramachprojektu OPENQKD programu„Horyzont 2020”. Zaangażowanie europejskich partnerów przemysłowych i MŚP ma również kluczowe znaczenie dla zapewnienia, aby kluczowe elementy EuroQCI opierały się na technologiach europejskich, a ostatecznie dla zwiększenia europejskich zdolności naukowych, technologicznych i przemysłowych w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i technologii kwantowych. Inicjatywa przyczyni się zatem do zwiększenia europejskiej suwerenności cyfrowej i konkurencyjności przemysłowej oraz przyczyni się do osiągnięcia europejskiego celu cyfrowej dekady, jakim jest znalezienie się w czołówce zdolności kwantowych do 2030 r.

W kierunku operacyjnego EuroQCI

EuroQCI został uruchomiony w 2019 r. wraz z deklaracją EuroQCI, podpisaną początkowo przez siedem państw członkowskich: następnie do inicjatywy przystąpiły wszystkie państwa członkowskie. Od tego czasu kontynuowano prace, pod nadzorem Komisji i realizowane przez państwa członkowskie w przypadku segmentu naziemnego, a w przypadku segmentu kosmicznego – przez ESA.

Segment lądowy

W odniesieniu do segmentu naziemnego Komisja sfinansowała najpierw dwa konsorcja branżowe w celu przeprowadzenia badań projektowych systemów określających architekturę EuroQCI. Wyniki tych badań torują teraz drogę do rozpoczęcia wdrażania EuroQCI.

Pierwszy etap wdrażania EuroQCI rozpoczął się w styczniu 2023 r. przy wsparciuprogramu „Cyfrowa Europa”Komisji , koncentrując się na następujących obszarach:

• Zestaw projektów przemysłowych mających na celu opracowanie i przygotowanie kluczowych elementów technologicznych EuroQCI, mających na celu rozwój europejskiego ekosystemu komunikacji kwantowej i przemysłu.
• Projekty krajowe umożliwiające państwom członkowskim zaprojektowanie i budowę krajowych sieci łączności kwantowej, które będą stanowić podstawę segmentu naziemnego, testowanie różnych technologii i protokołów oraz dostosowanie ich do szczególnych potrzeb każdego kraju.
• Działanie koordynacyjne i wspierające, PETRUS, służące jako powiązanie między wszystkimi projektami, ułatwiające współpracę i identyfikujące potrzeby normalizacyjne.

Te pierwsze projekty „Cyfrowa Europa” razem umożliwią podjęcie pierwszych kroków w kierunku usług oferujących operacyjną dystrybucję kluczy kwantowych (QKD), wysoce bezpieczny sposób dostarczania kluczowych materiałów szyfrujących.

Oprócz tego instrument„Łącząc Europę” zapewni finansowanie projektów dotyczących transgranicznych połączeń między sieciami krajowymi oraz połączeń z komponentem kosmicznym EuroQCI.

Ponadto, przy wsparciu programu „Cyfrowa Europa”, w 2023 r. Komisja zamówi zakład testowania i certyfikacji, który umożliwi ocenę i certyfikację technologii i usług opartych na QKD, tak aby użytkownicy mogli mieć pewność, że nie będą narażeni na ataki.

Segment przestrzeni kosmicznej

W ramach segmentu kosmicznego Komisja współpracuje obecnie z ESA nad specyfikacjami konstelacji satelitów EuroQCI pierwszej generacji. Będzie to opierać się na pierwszym prototypowym satelicieEagle1, opracowanym przez ESA i konsorcjum przemysłowe, który ma zostać uruchomiony pod koniec 2024 r.

Przyszłe działania będą planowane i finansowane w ramach systemu bezpiecznej komunikacji opartej na przestrzeni kosmicznej IRIS².

W celuskontaktowania się z Komisją w sprawie EuroQCI prosimy o kontakt z CNECT-QCI@ec.europa.eu