Europejska inicjatywa dotycząca infrastruktury łączności kwantowej (EuroQCI)

Komisja Europejska współpracuje ze wszystkimi 27 państwami członkowskimi UE oraz Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) w celu zaprojektowania, opracowania i wdrożenia EuroQCI, który będzie składał się z segmentu naziemnego opartego na sieciach łączności światłowodowej łączących strategiczne obiekty na poziomie krajowym i transgranicznym oraz segmentu kosmicznego opartego na satelitach. Będzie ona integralną częścią IRIS², nowegounijnego systemu bezpiecznej komunikacji opartej na przestrzeni kosmicznej.

EuroQCI będzie chronić wrażliwe dane i infrastrukturę krytyczną poprzez integrację systemów kwantowych z istniejącą infrastrukturą komunikacyjną, zapewniając dodatkową warstwę bezpieczeństwa opartą na fizyce kwantowej. Wzmocni ochronę europejskich instytucji rządowych, ich centrów danych, szpitali, sieci energetycznych i innych, stając się jednym z głównych filarów unijnej strategii bezpieczeństwa cybernetycznego na nadchodzące dziesięciolecia.

EuroQCI będzie korzystać z innowacyjnych technologii komunikacji kwantowej, takich jak opracowane przez naukowców z finansowanej przez UE inicjatywy przewodniejw zakresie technologii kwantowych,w szczególności w oparciu o działania w ramachprojektu OPENQKD programu„Horyzont 2020”. Zaangażowanie europejskich partnerów przemysłowych i MŚP ma również kluczowe znaczenie dla zapewnienia, aby kluczowe elementy EuroQCI opierały się na technologiach europejskich, a ostatecznie dla zwiększenia europejskich zdolności naukowych, technologicznych i przemysłowych w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i technologii kwantowych. Inicjatywa przyczyni się zatem do zwiększenia europejskiej suwerenności cyfrowej i konkurencyjności przemysłowej oraz przyczyni się do osiągnięcia europejskiego celu cyfrowej dekady, jakim jest znalezienie się w czołówce zdolności kwantowych do 2030 r.

W kierunku operacyjnego EuroQCI

EuroQCI został uruchomiony w 2019 r. wraz z deklaracją EuroQCI, podpisaną początkowo przez siedem państw członkowskich: następnie do inicjatywy przystąpiły wszystkie państwa członkowskie. Od tego czasu kontynuowano prace, pod nadzorem Komisji i realizowane przez państwa członkowskie w przypadku segmentu naziemnego, a w przypadku segmentu kosmicznego – przez ESA.

Segment lądowy

W odniesieniu do segmentu naziemnego Komisja sfinansowała najpierw dwa konsorcja branżowe w celu przeprowadzenia badań projektowych systemów określających architekturę EuroQCI. Wyniki tych badań torują obecnie drogę do wdrożenia EuroQCI.

Pierwszy etap wdrażania EuroQCI rozpoczął się w styczniu 2023 r. przy wsparciuprogramu „Cyfrowa Europa”Komisji, koncentrując się na następujących obszarach:

• Zestawprojektów przemysłowychmających na celu opracowanie i przygotowanie kluczowych elementów technologicznych EuroQCI, mających na celu rozwój europejskiego ekosystemu komunikacji kwantowej i przemysłu.
• Projektykrajowe umożliwiające państwom członkowskim zaprojektowanie i budowę krajowych sieci łączności kwantowej, które będą stanowić podstawę segmentu naziemnego, testowanie różnych technologii i protokołów oraz dostosowanie ich do szczególnych potrzeb każdego kraju.
• Działanie koordynacyjne i wspierające,PETRUS, służące jako powiązanie między wszystkimi projektami, ułatwiające współpracę i identyfikujące potrzeby normalizacyjne.

Te pierwsze projekty „Cyfrowa Europa” razem umożliwią podjęcie pierwszych kroków w kierunku usług oferujących operacyjną dystrybucję kluczy kwantowych (QKD), wysoce bezpieczny sposób dostarczania kluczowych materiałów szyfrujących.

Oprócz tego instrument„Łącząc Europę” zapewni finansowanie projektów dotyczących transgranicznych połączeń między sieciami krajowymi oraz połączeń z komponentem kosmicznym EuroQCI.

Ponadto przy wsparciu programu „Cyfrowa Europa” powstanieinfrastruktura testowania i oceny, która umożliwi ocenę i walidację technologii i usług opartych na QKD, tak aby użytkownicy mogli mieć pewność, że nie będą podatni na ataki. Oczekuje się, że infrastruktura ta zacznie być dostępna od połowy 2022 r.

Segment przestrzeni kosmicznej

W odniesieniu do segmentu kosmicznego Komisja współpracuje obecnie z ESA nad specyfikacjami konstelacji satelitów EuroQCI pierwszej generacji. Będzie to opierać się na pierwszym prototypowym satelicie Eagle-1, opracowanym przez ESA i konsorcjum przemysłowe, który ma zostać uruchomiony pod koniec 2025 r. lub na początku 2026 r. 

Przyszłe działania będą planowane i finansowane w ramach systemu bezpiecznej komunikacji opartej na przestrzeni kosmicznej IRIS².

W celuskontaktowania się z Komisją w sprawie EuroQCI prosimy o kontakt z CNECT-QCI@ec.europa.eu