Príomhtheicneolaíochtaí chun borradh a chur faoi dhigitiú an iompair

Trí Fhís 2020, thug an tAontas tacaíocht d’iliomad tionscadal nuálach taighde agus nuálaíochta, agus réitigh nua iompair á bhforbairt agus á dtástáil. Táthar ag leanúint den tacaíocht leis na cláir chistiúcháin faoi bhuiséad fadtéarmach 2021-2027, agus béim á leagan ar an gcur in úsáid.

“Tá sé d’acmhainn ag teicneolaíochtaí digiteacha an bealach a ngluaisimid a athrú ó bhonn, ár soghluaisteacht a dhéanamh níos cliste, níos éifeachtúla agus níos glaise freisin.”

Adina Vălean, an Coimisinéir um Iompar

Soghluaisteacht nasctha agus Uathoibrithe (CAM)

Ionas gur féidir feithiclí uathoibríocha a ghlacadh, cuirfidh an Coimisiún Eorpach creat dlíthiúil chun feidhme lena bhformheas. Ag cur leis an méid a baineadh amach faoi Fhís 2020 (féach an sampla thíos), tacóidh an Coimisiún le taighde agus nuálaíocht ionas go mbeidh an Eoraip ina ceannaire domhanda i gcórais agus seirbhísí CAM. Gheobhaidh an Chomhpháirtíocht Fís Eorpach ‘SoghluaisteachtNasctha, Chomhoibritheach agus Uathoibrithe’ ranníocaíocht EUR 500 milliún.

Tá córais chliste iompair chomhoibritheacha (C-ITS), lenar féidir faisnéis a mhalartú i measc feithiclí, agus idir feithiclí agus an bonneagar bóthair, ríthábhachtach chun CAM a imscaradh. Táthar ag súil go gcuirfidh siad feabhas ar shábháilteacht ar bhóithre, ar éifeachtúlacht tráchta agus ar chompord. Bainfidh imscaradh C-ITS tairbhe as tacaíocht ó chlár na Saoráide um Chónascadh na hEorpa (SCE) ó 2021-202.

Dhírigh an tionscadal AUTOPILOT, a bhí ar siúl ó 2017 go 2020, ar úsáid feistí IoT le haghaidh tiomáint uathoibrithe a phíolótú i bhfíordhálaí. Osclaíonn uathphíolóta an bealach do sheirbhísí tráchtála nuálacha a bhaineann le feithiclí féintiomána. Agus infheistíocht de thart ar EUR 20 milliún á fháil aige, leag an tionscadal béim ar an tábhacht a bhaineann le teicneolaíochtaí digiteacha chun feabhas a chur ar chumas feithiclí féintiomána chun tuiscint níos fearr a fháil ar a dtimpeallacht, agus chun braiteoirí IoT a chomhlánú. Mar shampla, is féidir le húsáid IoT sábháilteacht a fheabhsú trí chonstaicí a bhrath thar líne radhairc.

Nascacht 5G

Is cumasóir ríthábhachtach é 5G le haghaidh feithiclí uathoibríocha agus traenacha digitithe. Chun cur in úsáid conairí 5G ar fud na hEorpa a ullmhú, tá tionscadail trialach conaire uaillmhianacha trasteorann á reáchtáil le cásanna úsáide CAM do mhodhanna éagsúla iompair i suíomhanna éagsúla.

Faoi 2025, tá sé d’aidhm ag an Aontas clúdach 5G gan bhriseadh a bheith aige ar mhórbhealaí iompair ar fud na hEorpa. Tugtar tacaíocht airgeadais don sprioc sin ó chlár na Saoráide um Chónascadh na hEorpa agus ón tSaoráid um Athléimneacht agus um Théarnamh, le béim ar chonairí trasteorann (SCE) agus ar ranna náisiúnta (RRF agus SCE). In éineacht le hinfheistíocht phríobháideach agus foinsí maoinithe poiblí eile, rannchuideoidh siad le clúdach iomlán 5G a bhaint amach faoi 2030, le haghaidh taisteal sábháilte agus nasctha ar fud na hEorpa.

Ag díriú ar chonair Bologna-Munich (600 km thar thrí thír), tá sé mar aidhm ag an tionscadal 5G - CARMEN atá maoinithe ag Fís 2020an dul chun cinn is déanaí in 5G a ghiaráil chun cabhrú leis an earnáil mótarfheithiclí iompar níos sábháilte, níos glaise agus níos cliste a bhaint amach, an sprioc maidir le gluaisteáin féintiomáinte a chumasú. Tá na príomhnuálaíochtaí dírithe ar líonra hibrideach a bhainistítear go neamhspleách a fhorbairt, ina gcomhcheanglaítear cumarsáid dhíreach ó fheithicil go feithicil ghearr-raoin (V2V) agus cumarsáid ó fheithicil go bonneagar (V2I) le cumarsáid fhadraoin feithicle go líonra (V2N), ag tabhairt le chéile monaróirí gluaisteán Eorpacha, oibreoirí líonraí soghluaiste, díoltóirí teileachumarsáide, oibreoirí bóithre agus ionaid taighde.

Faisnéis Saorga

Tá líon na n-iarratas ar iompar ag anintleacht shaorga: feithiclí uathoibrithe, luchtú optamaithe agus úsáid ceallraí le haghaidh feithiclí leictreacha, bealaí taistil feabhsaithe do phaisinéirí agus d’iompar earraí, tacaíocht don bhonneagar agus seirbhísí pleanála nó iompair, agus d’imscaradh stáisiún luchtaithe.

I mí Aibreáin 2021, mhol an Coimisiún an Gníomh um an Intleacht Shaorga, lena sainaithnítear córais intleachta saorga ardriosca agus lena leagtar síos ceanglais maidir le comhlíonadh. Áirítear leis sin córais a fheidhmíonn feidhmeanna sábháilteachta i roinnt réimsí soghluaisteachta, lena n-áirítear gluaisteáin, eitlíocht shibhialta agus trealamh muirí. Comhlánófar an tAcht le ceanglais shonracha maidir leis na réimsí sin.

Tugadh maoiniú ón Aontas do roinnt tionscadal taighde agus nuálaíochta a chuireann an intleacht shaorga i bhfeidhm i réimse an iompair agus tacófar leo. Faoi DIGITAL, is féidir le Saoráidí Tástála agus Turgnaimh (TEF) taighde a dhéanamh ar réitigh nuálacha atá dírithe ar IS i dtimpeallachtaí fíorshaoil. Sa chomhthéacs sin, d’fhéadfadh TEF do phobail chliste leas a bhaint as réitigh a bhaineann le soghluaisteacht.

Leathsheoltóirí

Mar a léirítear leis an tionchar mór atá ag an nganntanas leathsheoltóra ar thionscail amhail monarú gluaisteán, tá sé ríthábhachtach acmhainneacht leordhóthanach a bheith ann i réimse na leictreonaice d’athléimneacht na slabhraí soláthair agus do cheannasacht agus d’iomaíochas na hEorpa.

Ghlac an Coimisiún pacáiste Ghníomh na Sceallóg Eorpach i mí Feabhra 2022. Is é is aidhm dó éiceachóras leathsheoltóra na hEorpa a neartú agus aghaidh a thabhairt ar ghanntanais. Cruthóidh sé timpeallacht infheistíochta tharraingteach, neartóidh sé ceannaireacht theicneolaíoch na hEorpa feadh an tslabhra luacha leathsheoltóra agus slógfar infheistíochtaí os cionn EUR 43 billiún faoi 2030.

Cuidíonn an Chomhghuaillíocht Thionsclaíoch le haghaidh Próiseálaithe agus Teicneolaíochtaí Leathsheoltóirí, agus tionscadal tábhachtach a d’fhéadfadh a bheith ann ar mhaithe le leas na hEorpa i gcoitinne sa mhicrileictreonaic agus sa nascacht, le fórsaí an Aontais a aontú.

Tacóidh Comhghnóthas na Sceallóga le taighde agus nuálaíocht trí infheistíochtaí poiblí agus príobháideacha a chomhthiomsú, ag tógáil ar a bhfuil bainte amach ag a réamhtheachtaí ECSEL (féach na samplaí thíos). Díríonn na hinfheistíochtaí sin freisin ar thionscail úsáideoirí amhail earnáil an iompair agus earnáil na ngluaisteán, go háirithe trí thionscnamh maidir le hardán oscailte crua-earraí mótarfheithiclí.

Samplaí de thionscadail arna gcistiú faoi Chomhghnóthas ECSEL

D’ fhorbair Autodrive, le hinfheistíocht iomlán de EUR 68 milliún, eolas chun cinn maidir le teipeanna, comhpháirteanna, córais agus ailtireachtaí leictreonacha le haghaidh tiomáint ard-uathoibrithe, teip-shábháilte agus teip-oibríochtúil. Chuidigh sé le soghluaisteacht sa todhchaí a dhéanamh níos sábháilte, níos éifeachtúla, níos inacmhainne agus inghlactha d’úsáideoirí deiridh. Áirítear ar na táirgí insoláthartha fréamhshamhlacha feithiclí lánchóimeáilte, bus uathoibrithe, scanadh bóithre feabhsaithe, gnéithe sábháilteachta gníomhacha nua, agus rannchuidiú le córais tiomána uathoibrithe a chaighdeánú agus a dheimhniú.

 

Ardán oscailte Eorpach feithiclí bogearraí-shainithe

Bogearraí Tá ról ag éirí níos tábhachtaí i mbainistiú na n-oibríochtaí na bhfeithiclí agus a chumasú gnéithe nua. Tá dúshláin á gcruthú ag an aistriú chuig feithiclí atá sainithe ag bogearraí do cheannaireacht agus d’iomaíochas thionscal gluaisteán na hEorpa, a bhfuil iomaitheoirí domhanda cumhachtacha nua agus saincheisteanna nua maidir le forbairt bogearraí os a gcomhair.

Tá tús curtha ag an gCoimisiún le comhoibriú réamhiomaíoch faoi thionchar an Aontais Eorpaigh maidir le gnéithe neamhdhifreáilte de chruach bhogearra na feithicle. Tacaíonn sruth oibre rialachais a bhfuil baint ag mórchuideachtaí mótarfheithiclí an Aontais Eorpaigh agus infheistíochtaí faoin gcomhghnóthas Eochairtheicneolaíochtaí Digiteacha leis an tionscnamh seo. Cuirfidh sé ar chumas na rannpháirtithe éifeachtúlachtaí níos fearr a bhaint amach agus am go margadh níos tapúla, agus cothrom iomaíochta á áirithiú ag an am céanna. Beidh sé ag teacht go dlúth leis an tionscnamh ar ardán oscailte crua-earraí mótarfheithiclí. Chun tuilleadh eolais a fháil, féach an páipéar coincheapa tiomnaithe.

An Chibearshlándáil

Má táthar ag brath níos mó ar bhonneagair dhigiteacha agus ar sheirbhísí digiteacha soghluaisteachta, is mó an tábhacht a bhaineann leis an gcibearshlándáil. Is é is aidhm do Threoir an Aontais Eorpaigh maidir le Slándáil Líonra agus Córas Faisnéise (Treoir NIS) ardleibhéal slándála líonra agus córas faisnéise coiteann a bhaint amach ar fud bhonneagar criticiúil an Aontais.

Leis an Treoir athbhreithnithe maidir le bearta le haghaidh ardleibhéal comhchoiteann cibearshlándála ar fud an Aontais (NIS 2), agus leis an Treoir nua maidir le hathléimneacht eintiteas criticiúil, tugtar aghaidh ar chibear-athléimneacht agus athléimneacht fhisiceach eintiteas criticiúil agus líonraí criticiúla, lena n-áirítear bonneagar iompair. Tacaíonn an earnáil dhigiteach le bonneagar cibearshlándála a chur in úsáid, le tionscal cibearshlándála an Aontais a neartú, agus le glacadh cibearshlándála agus cur chun feidhme reachtaíocht an Aontais a threisiú.

Dlús a chur le glacadh teicneolaíochtaí digiteacha

D’fhéadfadh cuideachtaí soghluaisteachta agus iompair, go háirithe cuideachtaí beaga, a n-éireoidh leo ina gclaochlú digiteach a bheith ina bhfíordhúshlán. Faoi DIGITAL, feidhmíonn Moil Nuálaíochta Digití Eorpacha (EDIHanna) mar ionaid ilfhreastail, ag tacú le cuideachtaí ina ndigitiú. Is é is aidhm dóibh rochtain a thabhairt ar shaineolas teicniúil agus ar thástáil theicniúil, an fhéidearthacht ‘tástáil a dhéanamh roimh infheistíocht’ agus seirbhísí nuálaíochta, amhail comhairle airgeadais, oiliúint, agus forbairt scileanna. Téann siad i ngleic freisin le saincheisteanna comhshaoil amhail ídiú fuinnimh agus astaíochtaí carbóin a laghdú.

Scileanna digiteacha

Ós rud é go ndéantar athruithe suntasacha ar iompar agus ar shoghluaisteacht, go háirithe mar gheall ar an gclaochlú teicneolaíoch agus rochtain ar shonraí, tá gá le hathsciliú agus uas-sciliú an lucht saothair araon. Tá spriocanna glactha ag an Aontas, sheol sé gníomhaíochtaí agus mhol sé moltaí do na Ballstáit chun na scileanna digiteacha is gá a thabhairt d’oibrithe agus oiliúint a chur ar bhreis speisialtóirí TFC. Mar shampla, is é is aidhm don Ardán Eorpach um Scileanna Digiteacha agus Poist Dhigiteacha, faoi SCE, a bheith ina phointe tagartha uathúil do scileanna digiteacha, rud a chuirfidh ar chumas gach Eorpach an leas is fearr is féidir a bhaint as claochlú digiteach ár sochaí agus ár ngeilleagair.