Straitéis Eorpach maidir le sonraí

Is acmhainn fhíor-riachtanach iad sonraí don fhás eacnamaíoch, don iomaíochas, don nuálaíocht, do chruthú post agus do dhul chun cinn sochaíoch i gcoitinne. Amach anseo, beidh tairbhí éagsúla ag baint le feidhmchláir shonraíbhunaithe a fhorbairt do shaoránaigh agus do ghnólachtaí araon: 

• cúram sláinte a fheabhsú
• córais iompair níos sábháilte agus níos glaine a chruthú
• táirgí agus seirbhísí nua a chruthú
• Costais na seirbhísí poiblí a laghdú
• inbhuanaitheacht agus éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú

Is é is aidhm don straitéis Eorpach maidir le sonraí margadh aonair le haghaidh sonraí a chruthú lena gcinnteofar iomaíochas domhanda agus ceannasacht sonraí na hEorpa. Cruthófar Spásanna Coiteanna Sonraí Eorpacha mar thoradh air sin. Cinnteoidh siad go mbeidh níos mó sonraí ar fáil lena n-úsáid sa gheilleagar agus sa tsochaí, agus na cuideachtaí agus na daoine aonair a ghineann na sonraí á gcoinneáil faoi smacht ag an am céanna.

Chun ceannaireacht an Aontais sa gheilleagar sonraí domhanda a áirithiú a thuilleadh, tá sé beartaithe leis an straitéis Eorpach maidir le sonraí an méid seo a leanas a dhéanamh:

• bearta reachtacha a ghlacadh maidir le rialachas, rochtain agus athúsáid sonraí. Mar shampla, maidir le comhroinnt sonraí gnólacht le rialtas ar mhaithe le leas an phobail;
• sonraí a chur ar fáil ar bhonn níos forleithne trí thacair sonraí ardluacha atá i seilbh phoiblí a oscailt ar fud an Aontais agus athúsáid na dtacar sin a cheadú saor in aisce;
• EUR 2 bhilliún a infheistiú i dTionscadal Ardtionchair Eorpach chun bonneagair próiseála sonraí, uirlisí comhroinnte sonraí, ailtireachtaí agus sásraí rialachais a fhorbairt le haghaidh comhroinnt rathúil sonraí agus chun bonneagair néalríomhaireachta atá tíosach ar fhuinneamh agus iontaofa agus seirbhísí gaolmhara a chónascadh;
• rochtain ar néalseirbhísí atá slán, cothrom agus iomaíoch a chumasú trí éascú a dhéanamh ar mhargadh soláthair a bhunú le haghaidh seirbhísí próiseála sonraí agus soiléireacht a chruthú maidir leis an gcreat rialála is infheidhme maidir leis an néalchreat rialacha maidir leis an néalríomhaireacht.

In 2020, d’fhoilsigh an Coimisiún tuarascáil maidir le comhroinnt sonraí gnólacht le rialtas (B2G). De thionscnamh Sainghrúpa ardleibhéil, cuirtear i láthair sa tuarascáil sraith moltaí beartais, dlíthiúla agus cistiúcháin arb é is aidhm dóibh éascú a dhéanamh ar chomhroinnt sonraí B2G a scálú, a chur chun feidhme ar bhealach freagrach agus inbhuanaithe ar mhaithe le leas an phobail laistigh den Aontas.

Cuireadh dhá phíosa ríthábhachtacha reachtaíochta i bhfeidhm chun cearta agus leasanna na saoránach a chosaint agus forbairt thionsclaíoch agus theicneolaíoch á cothú ag an am céanna. Tá ról ríthábhachtach acu maidir leis an mbonn a leagan síos chun na cuspóirí a leagtar amach sa straitéis Eorpach maidir le sonraí a bhaint amach:

• Is uirlis chuimsitheach é an Gníomh um Rialachas Sonraí (DGA) atá deartha chun maoirseacht a dhéanamh ar athúsáid sonraí atá cosanta go poiblí nó ar fud earnálacha éagsúla. Is é is aidhm dó comhroinnt sonraí a éascú trí eintitis nua ar a dtugtar idirghabhálaithe sonraí a rialáil agus trí chomhroinnt sonraí a chur chun cinn ar chúiseanna altrúchais. Cumhdaítear leis an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS) sonraí pearsanta agus sonraí neamhphearsanta araon, agus beidh feidhm ag an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS) aon uair a bheidh sonraí pearsanta i gceist. Tá sé beartaithe coimircí ionsuite, sa bhreis ar RGCS, a chur san áireamh chun muinín i gcomhroinnt agus in athúsáid sonraí a fheabhsú. Tá an cothú iontaoibhe sin ríthábhachtach chun infhaighteacht sonraí sa mhargadh a mhéadú.
• Tháinig an Gníomh Sonraí  i bhfeidhm an 11 Eanáir 2024. Is colún den straitéis Eorpach maidir le sonraí é. Is é an príomhchuspóir atá aige ceannaire a dhéanamh den Eoraip sa gheilleagar sonraí trí leas a bhaint as an méid sonraí tionsclaíocha atá ag síormhéadú, chun tairbhe gheilleagar agus shochaí na hEorpa. 

Is féidir leat léamh faoin straitéis Eorpach maidir le sonraí, lena n-áirítear an A&C;A.agus an Bhileog Eolais.

Comhairliúchán oscailte

Bhí an comhairliúchán poiblí oscailte ar an straitéis Eorpach maidir le sonraí ar siúl ón 19 Feabhra go dtí an 31 Bealtaine 2020. Déantar breithniú sa tuarascáil achomair ar na haighneachtaí agus cuirtear i láthair inti réamhthreochtaí a eascraíonn astu, ag díriú ar ghnéithe cainníochtúla.

Reáchtáil an Coimisiún comhairliúchán poiblí oscailte freisin maidir leis an nGníomh um Shonraí, ar cuid lárnach den straitéis maidir le sonraí é. Tugtar forléargas sa tuarascáil achomair ar na haighneachtaí. 

Ar an gcaoi chéanna, sheol an Coimisiúncomhairliúchán painéil FBM 2019maidir le comhroinnt sonraí gnólacht le gnólacht tar éis fhoilsiú na Treorach maidir le comhroinnt sonraí na hearnála príobháidí.

Cúlra 

Ba chur chuige cuimsitheach maidirle hath-inúsáidteacht sonraí ar fud na n-earnálacha a bhí i dTeachtaireacht 2018 ‘I dtreo spás coiteann sonraí Eorpach’. Cumhdaíodh leis sonraí oscailte ón earnáil phoiblí, sonraí taighde eolaíoch, agus comhroinnt sonraí gnólacht le gnólacht (B2B) agus gnólacht le rialtas (B2G). Cuireadh an toradh a bhíar idirphlé na bpáirtithe leasmhara in 2017 maidir le geilleagar sonraí Eorpach a fhorbairt  san áireamh i dteachtaireacht 2018.