Ο αντίκτυπος του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες στις ψηφιακές πλατφόρμες

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες βελτιώνει σημαντικά τους μηχανισμούς για την αφαίρεση παράνομου περιεχομένου και για την αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των χρηστών στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του λόγου. Δημιουργεί επίσης ισχυρότερο μηχανισμό δημόσιας εποπτείας για τις επιγραμμικές πλατφόρμες, ιδίως για τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες (VLOP) που καλύπτουν πάνω από το 10 % του πληθυσμού της ΕΕ.

Ευκολότερη αναφορά παράνομου περιεχομένου 

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες απαιτεί από τις πλατφόρμες να θεσπίσουν μέτρα για την αντιμετώπιση της διάδοσης παράνομων αγαθών, υπηρεσιών ή περιεχομένου στο διαδίκτυο,όπως μηχανισμούς για τους χρήστες να επισημαίνουν το εν λόγω περιεχόμενο και για τις πλατφόρμες να συνεργάζονται με «αξιόπιστες πηγές επισήμανσης παράνομου περιεχομένου». Τα άτομα με τα πιο αιχμηρά μάτια ενδέχεται να έχουν ήδη παρατηρήσει ορισμένες αλλαγές στο επιγραμμικό περιβάλλον, όπως το νέο χαρακτηριστικό του X για την αναφορά παράνομου περιεχομένου. Αυτή η δυνατότητα είναι διαθέσιμη αν κάνετε κλικ στις τρεις μικρές κουκκίδες στην επάνω δεξιά γωνία κάθε ανάρτησης. Το X δεν είναι η μόνη πλατφόρμα που έχει εφαρμόσει νέες και φιλικές προς τον χρήστη επιλογές για την επισήμανση παράνομου περιεχομένου. Η Apple, το Pinterest, το Facebook, το Instagram και το TikTok έχουν επίσης θέσει σε εφαρμογή νέους και εύκολους τρόπους καταγγελίας παράνομου περιεχομένου στις πλατφόρμες τους.

Μεγαλύτερη διαφάνεια στον έλεγχο περιεχομένου και περισσότερες επιλογές προσφυγής

Οι διαδικτυακές πλατφόρμες είναι ένας ψηφιακός χώρος όπου εκφραζόμαστε, προβάλουμε τη δουλειά μας και ερχόμαστε σε επαφή με φίλους ή πελάτες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι ιδιαίτερα απογοητευτικό όταν το περιεχόμενό μας αφαιρείται ή η εμβέλεια των αναρτήσεών μας μειώνεται ανεξήγητα. Με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, οι πάροχοι ενδιάμεσων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των επιγραμμικών πλατφορμών, πρέπει να γνωστοποιούν στους χρήστες τους τους λόγους για τους οποίους έχουν αφαιρέσει το περιεχόμενό τους ή τους λόγους για τους οποίους έχει περιοριστεί η πρόσβαση σε λογαριασμό. Οι πάροχοι υπηρεσιών φιλοξενίας, συμπεριλαμβανομένων των επιγραμμικών πλατφορμών, έχουν πλέον ρητή νομική υποχρέωση να παρέχουν σαφείς και συγκεκριμένες αιτιολογήσεις για τις αποφάσεις τους σχετικά με τον έλεγχο περιεχομένου. Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες εξουσιοδοτεί επίσης τους χρήστες να προσβάλλουν τις εν λόγω αποφάσεις μέσω μηχανισμού εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

Ακόμη και οι διαδικτυακές πλατφόρμες που ήδη προσέφεραν πληροφορίες σχετικά με τις αποφάσεις τους για τον έλεγχο περιεχομένου, όπως το Facebook και το Instagram, προσφέρουν πλέον μεγαλύτερο φάσμα πληροφοριών για τον έλεγχο περιεχομένου.

Επιπλέον, για να διασφαλιστεί η διαφάνεια και να καταστεί δυνατός ο έλεγχος των αποφάσεων ελέγχου περιεχομένου των παρόχων επιγραμμικών πλατφορμών, όπως απαιτείται από την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, η Επιτροπή δρομολόγησε τη βάση δεδομένων για τη διαφάνεια της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Η βάση δεδομένων για τη διαφάνεια της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες είναι μια πρώτη στο είδος της βάση δεδομένων, η οποία καθιστά προσβάσιμες στο κοινό όλες τις δηλώσεις αιτιολόγησης που παρέχονται από παρόχους επιγραμμικών πλατφορμών για την απόφασή τους σχετικά με τον έλεγχο περιεχομένου. Οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες πρέπει να δημοσιεύουν τις δηλώσεις αιτιολόγησης από τα τέλη Αυγούστου, ενώ η προθεσμία δημοσίευσης για όλους τους άλλους παρόχους επιγραμμικών πλατφορμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες είναι η 17η Φεβρουαρίου 2024.

Περισσότερες γνώσεις και επιλογές σχετικά με το τι βλέπουμε – και μεγαλύτερος έλεγχος των επιλογών εξατομίκευσης 

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες υποχρεώνει τους παρόχους διαδικτυακών πλατφορμών να εγγυώνται μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχο σε ό,τι βλέπουμε στις ροές δεδομένων μας. Αυτό θα μας επιτρέψει να ανακαλύψουμε σε ποια βάση οι επιγραμμικές πλατφόρμες κατατάσσουν το περιεχόμενο στις ροές δεδομένων μας και να αποφασίσουμε αν θέλουμε να εξαιρεθούμε από τις εξατομικευμένες συστάσεις, δεδομένου ότι οι VLOP πρέπει να προσφέρουν τη δυνατότητα απενεργοποίησης του εξατομικευμένου περιεχομένου. Παρόμοιες υποχρεώσεις ισχύουν και για τις διαφημίσεις: εκτός από την περαιτέρω διαφάνεια και τον έλεγχο σχετικά με τους λόγους για τους οποίους βλέπουμε μια συγκεκριμένη διαφήμιση στη ροή μας, οι πλατφόρμες πρέπει να επισημαίνουν τις διαφημίσεις και οι VLOP πρέπει να διατηρούν ένα αποθετήριο με λεπτομέρειες σχετικά με τις πληρωμένες διαφημιστικές εκστρατείες που εκτελούνται στις διαδικτυακές διεπαφές τους. 

Το TikTok, το Facebook και το Instagram προσφέρουν επί του παρόντος τη δυνατότητα απενεργοποίησης της εξατομικευμένης ροής στις πλατφόρμες τους.

Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή θα εποπτεύουν και θα επιβάλλουν, σε στενή συνεργασία, τις διατάξεις που σχετίζονται με τη διαφάνεια των συστημάτων συστάσεων και της διαφήμισης, συμπεριλαμβανομένης της υλοποίησης αποθετηρίων διαφημίσεων.

Μηδενική ανοχή στη στόχευση διαφημίσεων σε παιδιά και εφήβους και στη στόχευση διαφημίσεων με βάση ευαίσθητα δεδομένα

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες απαγορεύει τη στοχευμένη διαφήμιση σε ανηλίκους σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Οι VLOP έχουν λάβει μέτρα για τη συμμόρφωση με τις εν λόγω απαγορεύσεις. Για παράδειγμα, το Snapchat, η Google και το YouTube της Alphabetκαι το Instagram και το Facebook της Metaδεν επιτρέπουν πλέον στους διαφημιζόμενους να προβάλλουν στοχευμένες διαφημίσεις σε ανήλικους χρήστες. Το TikTok και το YouTube ορίζουν επίσης τους λογαριασμούς χρηστών κάτω των 16 ετών σε ιδιωτικούς από προεπιλογή. 

Η στοχευμένη διαφήμιση σε επιγραμμικές πλατφόρμες απαγορεύεται επίσης όταν η κατάρτιση προφίλ χρησιμοποιεί ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως η εθνοτική καταγωγή, οι πολιτικές απόψεις και ο γενετήσιος προσανατολισμός.

Προστασία των παιδιών

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι επιγραμμικές πλατφόρμες που είναι προσβάσιμες σε παιδιά θα πρέπει να προστατεύουν την ιδιωτική ζωή και την ασφάλεια των εν λόγω χρηστών, καθώς και την ψυχική και σωματική τους ευεξία, για παράδειγμα υιοθετώντας εξ ορισμού ειδικές ρυθμίσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας. Οι επιγραμμικές πλατφόρμες μπορούν να εφαρμόζουν μέτρα επαλήθευσης της ηλικίας για τον έλεγχο του ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στις υπηρεσίες τους, γονικούς ελέγχους, ώστε οι γονείς και οι κηδεμόνες να μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία των παιδιών τους από τον κίνδυνο έκθεσης σε επιβλαβές περιεχόμενο, καθώς και εργαλεία με τα οποία οι χρήστες μπορούν να επισημαίνουν την κακοποίηση ή να λαμβάνουν υποστήριξη. Γίνονται κάποια πρώτα βήματα.

Για παράδειγμα, το TikTok και το YouTube, εκτός από την απαγόρευση στοχευμένων διαφημίσεων για ανηλίκους, έχουν ορίσει αυτόματα ιδιωτικά τα προφίλ των ανηλίκων, πράγμα που σημαίνει ότι τα βίντεο που μεταφορτώνουν μπορούν να προβληθούν μόνο από τα άτομα που εγκρίνουν.

Ακεραιότητα των εκλογών

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες απαιτεί από τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες να εντοπίζουν, να αναλύουν και να μετριάζουν με αποτελεσματικά μέτρα τους κινδύνους που σχετίζονται με τις εκλογικές διαδικασίες και τον πολιτικό λόγο, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης. Οι σλοβακικές βουλευτικές εκλογές της 30ής Σεπτεμβρίου 2023 αποτέλεσαν την πρώτη περίπτωση δοκιμής για τις εν λόγω απαιτήσεις μετά την έναρξη εφαρμογής της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες για τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες. Χάρη στην πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, η προσέγγιση των παρόχων πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών και πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών όσον αφορά την εκλογική ακεραιότητα έχει αλλάξει. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τους συντομότερους χρόνους απόκρισης στην επισήμανση από τις τοπικές αρχές και τους αξιόπιστους εταίρους, τις σαφέστερες διαδικασίες κλιμάκωσης της παραπληροφόρησης και της εσφαλμένης πληροφόρησης, την αύξηση των ικανοτήτων ελέγχου γεγονότων και τη συνολική αύξηση των πόρων και των ικανοτήτων. 

Νέες υποχρεώσεις για την ιχνηλασιμότητα των επιχειρηματικών χρηστών στις επιγραμμικές αγορές 

Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες θεσπίζει νέες υποχρεώσεις για τους παρόχους διαδικτυακών αγορών για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης παράνομων αγαθών. Ειδικότερα, οι εν λόγω πάροχοι πρέπει πλέον να διασφαλίζουν ότι οι πωλητές παρέχουν επαληθευμένες πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητά τους προτού μπορέσουν να αρχίσουν να πωλούν τα προϊόντα τους στις εν λόγω διαδικτυακές αγορές. Οι εν λόγω πάροχοι πρέπει επίσης να εγγυώνται ότι οι χρήστες μπορούν εύκολα να εντοπίσουν το πρόσωπο που είναι υπεύθυνο για την πώληση. Επιπλέον, εάν ένας πάροχος επιγραμμικής αγοράς αντιληφθεί την πώληση παράνομου προϊόντος ή υπηρεσίας από πωλητή, πρέπει να ενημερώσει τους χρήστες που αγόρασαν το παράνομο αγαθό ή προϊόν, καθώς και την ταυτότητα του πωλητή και τις επιλογές επανόρθωσης. 

Η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, θα εποπτεύει και θα επιβάλλει τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις κατά της εξάπλωσης παράνομων αγαθών στις διαδικτυακές αγορές.

Αυτές είναι μερικές από τις αλλαγές που εμείς, ως χρήστες, μπορούμε να παρατηρήσουμε αμέσως στις καθημερινές ψηφιακές αλληλεπιδράσεις μας.

Το έργο της Επιτροπής ως φορέα επιβολής της νομοθεσίας έχει μόλις αρχίσει. Θα ελέγξουμε αν αυτά τα πρώτα βήματα είναι γνήσια και τι αντίκτυπο έχουν στην ασφάλεια των χρηστών και της κοινωνίας στο σύνολό της. Θα χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που διαθέτουμε για να δημιουργήσουμε μια καλύτερη ψηφιακή πραγματικότητα και ένα καλύτερο μέλλον. Ακριβώς όπως θα το απορρίπταμε στον κόσμο εκτός διαδικτύου, η παρενόχληση, ο εκφοβισμός και το παράνομο περιεχόμενο δεν έχουν θέση στις διαδικτυακές πλατφόρμες που έχουν καταστεί αναπόσπαστα εργαλεία της καθημερινής μας ζωής και των παιδιών μας. Έρχονται περισσότερες αλλαγές και μόλις ξεκίνησε η παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων που θεσπίστηκαν με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ο στόχος, ωστόσο, δεν έχει αλλάξει: ένας ασφαλέστερος και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακός κόσμος για όλους.