Skip to main content
Shaping Europe’s digital future

Tionchar an Ghnímh um Sheirbhísí Digiteacha ar ardáin dhigiteacha

Ó mhí Lúnasa 2023 i leith, tá tús curtha cheana féin ag ardáin lena gcórais agus lena gcomhéadain a athrú de réir an Ghnímh um Sheirbhísí Digiteacha (DSA) chun taithí níos sábháilte ar líne a chur ar fáil do chách.

    obair chomhoibríoch

© aurielaki - iStock Getty

Is chun críocha faisnéise amháin a d’ullmhaigh seirbhísí an Choimisiúin an tuairisc thíos. Ní chuireann sé ceangal ar an gCoimisiún, ná ní dhéanann sé formhuiniú ná dochar d’aon mheasúnú a dhéanfar ina dhiaidh sin ar bhealach ar bith.

Cuireann DSA feabhas suntasach ar na sásraí chun ábhar neamhdhleathach a bhaint anuas agus chun cearta bunúsacha úsáideoirí ar líne a chosaint go héifeachtach, lena n-áirítear saoirse cainte. Cruthaítear leis freisin sásra formhaoirseachta poiblí níos láidre d’ardáin ar líne, go háirithe do na hArdáin an-Mhóracha ar Líne (VLOPanna) sin a shroicheann níos mó ná 10 % de dhaonra an Aontais.

Tuairisciú níos éasca ar ábhar neamhdhleathach 

Ceanglaítear le DSA ar ardáin bearta a chur i bhfeidhm chun cur i gcoinne scaipeadh earraí, seirbhísí nó ábhair neamhdhleathacha ar líne, amhail sásraí d’úsáideoirí chun ábharden sórt sin a mharcáil agus chun go n-oibreoidh ardáin i gcomhar le ‘comharthóirí iontaofa’. B’fhéidir gur thug na daoine a bhfuil na súile is géire orthu roinnt athruithe ar an timpeallacht ar líne faoi deara cheana féin, amhail gné nua X chun ábhar neamhdhleathach a thuairisciú. Tá an ghné seo ar fáil má chliceálann tú ar na trí phonc bheaga sa chúinne ar dheis ag barr gach poist. Ní hé X an t-aon ardán amháin a bhfuil roghanna nua agus soláimhsithe curtha chun feidhme aige chun ábhar aindleathach a mharcáil. Tá bealaí nua agus éasca curtha i bhfeidhm agApple, Pinterest, Facebook, Instagram agus TikTok chun ábhar neamhdhleathach a thuairisciú ar a n-ardáin.

Níos mó trédhearcachta i modhnóireacht ábhair agus níos mó roghanna chun achomharc a dhéanamh

Is spás digiteach iad ardáin ar líne ina gcuirimid sinn féin in iúl, ina gcuirimid ár gcuid oibre i láthair, agus ina mbímid i dteagmháil le cairde nó le custaiméirí. Sin é an fáth go bhfuil sé thar a bheith frustrachas nuair a bhaintear ár n-ábhar, nó go laghdaítear go soiléir teacht ar ár bpost. Leis an Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha, ní mór do sholáthraithe seirbhísí idirghabhálacha, lena n-áirítear ardáin ar líne, a chur in iúl dá n-úsáideoirí cén fáth ar bhain siad a n-inneachar anuas, nó cén fáth ar cuireadh srian ar rochtain ar chuntas. Tá oibleagáid dhlíthiúil shainráite ar sholáthraithe seirbhísí óstála, lena n-áirítear ardáin ar líne, ráitis shoiléire agus shonracha a sholáthar ar chúiseanna lena gcinntí modhnóireachta ábhair. Tugann DSA cumhacht d’úsáideoirí freisin agóid a dhéanamh i gcoinne cinntí den sórt sin trí shásra um réiteach díospóidí lasmuigh den chúirt.

Fiú amháin ardáin ar líne a thairg faisnéis faoina gcinntí modhnóireachta ábhair cheana féin, amhail Facebook agus Instagram, tá réimse níos mó faisnéise modhnóireachta ábhair á thairiscint acu anois.

Thairis sin, chun trédhearcacht a áirithiú agus chun grinnscrúdú a chumasú maidir le cinntí modhnóireachta ábhair soláthraithe ardán ar líne mar a cheanglaítear le DSA, sheol an Coimisiún Bunachar Sonraí Trédhearcachta DSA. Is bunachar sonraí ceannródaíoch é Bunachar Trédhearcachta DSA ina ndéantar gach ráiteas cúise arna soláthar ag soláthraithe ardán ar líne dá gcinneadh modhnóireachta inneachair inrochtana don phobal. Ní mór do VLOPanna a ráitis ar chúiseanna a fhoilsiú ag tosú ó dheireadh mhí Lúnasa, agus is é an 17 Feabhra 2024 an spriocdháta chun foilsiú a dhéanamh do gach soláthraí ardán ar líne eile a thagann faoi raon feidhme DSA.

Níos mó eolais agus rogha maidir leis an méid a fheicimid — agus níos mó smachta ar roghanna pearsantaithe 

Cuireann an Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha oibleagáid ar sholáthraithe ardán ar líne trédhearcacht agus rialú níos fearr a ráthú maidir leis an méid a fheicimid inár bhfothaí. Ba cheart go gcuirfeadh sé sin ar ár gcumas a fháil amach cén bonn a rangaíonn ardáin ar líne ábhar ar ár bhfothaí agus cinneadh a dhéanamh an mian linn diúltú do mholtaí pearsantaithe, ós rud é nach mór do VLOPanna rogha a chur ar fáil chun ábhar pearsantaithe a mhúchadh. Baineann oibleagáidí comhchosúla le fógraí: chomh maith le tuilleadh trédhearcachta agus rialaithe maidir leis an bhfáth a bhfeicimid fógra áirithe ar ár mbeatha, ní mór d’ardáin fógraí a lipéadú agus ní mór do VLOPanna stór a choinneáil ina bhfuil sonraí maidir le feachtais fógraíochta íoctha a reáchtáiltear ar a gcomhéadain ar líne. 

Tugann TikTok, Facebook agus Instagram rogha faoi láthair an fotha pearsantaithe ar a n-ardáin a dhíchumasú.

Déanfaidh na Ballstáit agus an Coimisiún maoirseacht agus forfheidhmiú i ndlúthchomhar ar na forálacha a bhaineann le trédhearcacht na gcóras moltóra agus na fógraíochta, lena n-áirítear cur chun feidhme stórtha fógraí.

Neamhfhulaingt maidir le fógraí a dhíriú ar leanaí agus déagóirí agus ar fhógraí a spriocdhíriú bunaithe ar shonraí íogaire

Cuireann an Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha cosc ar fhógra spriocdhírithe a thabhairt do mhionaoisigh ar ardáin ar líne. Tá bearta déanta ag VLOPanna chun na toirmisc sin a chomhlíonadh. Mar shampla, ní ligeann Snapchat, Alphabet’s Google agus YouTube, ná Instagram agus Facebook Metaa thuilleadh d’fhógróirí fógraí spriocdhírithe a thaispeáint d’úsáideoirí faoi aois. Socraíonn TikTok agus YouTube anois cuntais úsáideoirí faoi bhun 16 bliana d’aois go príobháideach mar réamhshocrú. 

Tá cosc ar fhógraíocht spriocdhírithe ar ardáin ar líne freisin nuair a úsáidtear catagóirí speisialta sonraí pearsanta i bpróifíliú, amhail eitneacht, tuairimí polaitiúla, gnéaschlaonadh.

Cosaint do leanaí

De réir na rialacha nua, ba cheart d’ardáin ar líne atá inrochtana do leanaí príobháideachas agus slándáil na n-úsáideoirí sin a chosaint, chomh maith lena ndea-bhail mheabhrach agus fhisiciúil, mar shampla trí shocruithe príobháideachais agus slándála speisialta a ghlacadh mar réamhshocrú. Féadfaidh ardáin ar líne bearta fíoraithe aoise a chur i bhfeidhm chun rialú a dhéanamh ar cé atá in ann rochtain a fháil ar a seirbhísí, rialuithe tuismitheoirí ionas gur féidir le tuismitheoirí agus caomhnóirí cabhrú lena leanaí a chosaint ar an riosca go ndéanfaí teagmháil le hábhar díobhálach, agus uirlisí inar féidir le húsáideoirí mí-úsáid a chur in iúl nó tacaíocht a fháil. Tá cuid de na chéad chéimeanna á nglacadh.

Mar shampla, tá próifílí na mionaoiseach socraithe go huathoibríoch ag TikTok agus YouTube, chomh maith le fógraí spriocdhírithe a thoirmeasc do mhionaoisigh, rud a chiallaíonn nach féidir ach leis na daoine a cheadaíonn siad breathnú ar na físeáin a uaslódálann siad.

Ionracas toghchán

Ceanglaítear le DSA ar VLOPanna agus VLOSEanna rioscaí a bhaineann leis na próisis toghcháin agus leis an dioscúrsa sibhialta a shainaithint, a anailísiú agus a mhaolú le bearta éifeachtacha, agus cosaint na saoirse chun tuairimí a nochtadh á háirithiú ag an am céanna. Ba iad toghcháin pharlaiminteacha na Slóvaice an 30 Meán Fómhair 2023 an chéad chás tástála do na ceanglais sin tar éis theacht i bhfeidhm DSA le haghaidh VLOPanna agus VLOSEanna. A bhuí le DSA, tá athrú tagtha ar an gcur chuige atá ag soláthraithe VLOPanna agus VLOSEanna i leith sláine toghcháin. Rinneadh dul chun cinn maidir le hamanna freagartha níos giorra do na húdaráis áitiúla agus do chomhpháirtithe iontaofa, próisis ghéaraithe níos soiléire maidir le bréagaisnéis agus mífhaisnéis, méadú ar chumais seiceála fíricí, agus méadú foriomlán ar acmhainní agus ar acmhainneachtaí. 

Oibleagáidí nua maidir le hinrianaitheacht úsáideoirí gnó i margaí ar líne 

Leis an Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha, tugtar isteach oibleagáidí nua ar sholáthraithe margaí ar líne chun cur i gcoinne scaipeadh earraí neamhdhleathacha. Go háirithe, ní mór do sholáthraithe den sórt sin a áirithiú anois go soláthróidh díoltóirí faisnéis fhíoraithe maidir lena gcéannacht sular féidir leo tosú ar a gcuid earraí a dhíol ar na margaí ar líne sin. Ní mór do sholáthraithe den sórt sin a ráthú freisin gur féidir le húsáideoirí an duine atá freagrach as an díolachán a shainaithint go héasca. Thairis sin, má fhaigheann soláthraí margaidh ar líne eolas faoi tháirge nó seirbhís neamhdhleathach a bheith á dhíol ag díoltóir, ní mór dó na húsáideoirí a cheannaigh an t-earra nó an táirge neamhdhleathach a chur ar an eolas, chomh maith le céannacht an díoltóra agus na roghanna maidir le sásamh. 

Déanfaidh an Coimisiún, in éineacht leis na Ballstáit, maoirseacht agus forfheidhmiú ar chomhlíonadh na n-oibleagáidí i gcoinne scaipeadh earraí neamhdhleathacha ar mhargaí ar líne.

 

Seo cuid de na hathruithe is féidir linn, mar úsáideoirí, a thabhairt faoi deara láithreach inár n-idirghníomhaíochtaí digiteacha laethúla.

obair an Choimisiúin mar fhorfheidhmitheoir díreach tosaithe. Beimid ag seiceáil an bhfuil na chéad chéimeanna seo fíor agus cén tionchar a bhíonn acu ar shábháilteacht úsáideoirí agus ar shábháilteacht na sochaí ina hiomláine. Bainfimid úsáid as na modhanna atá againn chun réaltacht dhigiteach níos fearr agus todhchaí níos fearr a chruthú. Díreach mar a dhiúltálfaimis dó sa domhan as líne, níl aon áit ag ciapadh, bulaíocht ná ábhar neamhdhleathach ar ardáin ar líne atá anois ina n-uirlisí lárnacha dár saol laethúil ná dár leanaí. Tá tuilleadh athruithe ag teacht, agus tá tús curtha le faireachán ar chur i bhfeidhm na mbeart a tugadh isteach leis an Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha. Níor tháinig aon athrú ar an sprioc, áfach: domhan digiteach níos sábháilte agus níos cuimsithí do chách.

Ábhar Gaolmhar

An Pictiúr Mór

Pacáiste an Ghnímh um Sheirbhísí Digiteacha

Is é is aidhm don Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha agus don Ghníomh um Margaí Digiteacha spás digiteach níos sábháilte a chruthú ina gcosnaítear cearta bunúsacha úsáideoirí agus cothrom iomaíochta a bhunú do ghnólachtaí.

Féach freisin

An Bord Eorpach um Sheirbhísí Digiteacha

Is grúpa comhairleach neamhspleách é an Bord Eorpach um Sheirbhísí Digiteacha a bunaíodh leis an nGníomh um Sheirbhísí Digiteacha, le héifeacht ón 17 Feabhra 2024.

Comhordaitheoirí Seirbhísí Digiteacha

Cuidíonn Comhordaitheoirí Seirbhísí Digiteacha leis an gCoimisiún faireachán a dhéanamh ar oibleagáidí sa Ghníomh um Sheirbhísí Digiteacha (DSA) agus iad a fhorfheidhmiú.

DSA: Ardáin an-mhór ar líne agus innill chuardaigh

Is iad ardáin an-mhór ar líne agus innill chuardaigh iad siúd a bhfuil níos mó ná 45 mhilliún úsáideoir acu san Aontas. Ní mór dóibh na rialacha is déine den Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha a chomhlíonadh.