Skip to main content
Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy
News article | Publikacja

Wniosek dotyczący europejskich ram interoperacyjności dla inteligentnych miast i społeczności (EIF4SCC)

Celem EIF4SCC jest zapewnienie przywódcom administracji lokalnej UE definicji, zasad, zaleceń, praktycznych przypadków użycia pochodzących z miast i społeczności z całej Europy i spoza niej, a także wspólnego modelu ułatwiającego świadczenie usług obywatelom w różnych dziedzinach, miastach, regionach i granicach.

Smart Connected City

GettyImages-626231038 © elenabs - iStock Getty Images

Uznając znaczenie interoperacyjności i szczególne wyzwania, jakie ona stwarza w kontekście miasta, Komisja (DG DIGIT i DG CONNECT) wyznaczyła Deloitte i KU Leven do przygotowaniawniosku dotyczącego europejskich ram interoperacyjności dla inteligentnych miast i społeczności. Chociaż EFI na rzecz administracji elektronicznej funkcjonuje od 2010 r., jest to pierwszy przypadek, w którym opracowane tam koncepcje i pomysły zostały dostosowane do kontekstu lokalnego.

Celem EIF4SCC jest zapewnienie liderom administracji lokalnej w UE definicji, zasad, zaleceń, praktycznych przypadków użycia pochodzących z miast i społeczności z całej Europy i spoza niej oraz wspólnego modelu ułatwiającego świadczenie usług ogółowi społeczeństwa we wszystkich dziedzinach, miastach, regionach i granicach.

Źródło: Komisja Europejska

Ramy opracowano w oparciu o wcześniejsze i bieżące inicjatywy, takie jak ruch „Życie w UE”, europejskie ramy interoperacyjności (EIF) z 2017 r., mechanizmy minimalnej interoperacyjności (MIM Plus) oraz wyniki inicjatyw finansowanych przez UE (np. cyfrowe bloki składowe instrumentu „Łącząc Europę”, rynek inteligentnych miast, partnerstwo na rzecz transformacji cyfrowej w ramach agendy miejskiej) oraz projekty finansowane przez UE (synchronizacja, triangulum itp.).

Dlaczego miasta i społeczności potrzebują interoperacyjności?

EIF4SCC ma na celu zapewnienie ogólnych ram interoperacyjności wszystkich rodzajów oraz sposobu, w jaki może on przyczynić się do rozwoju inteligentnego miasta/wspólnoty. Umożliwi to obywatelom i przedsiębiorstwom oferowanie usług nie tylko w jednym mieście, ale również w miastach, regionach i ponad granicami.

Europejskie ramy interoperacyjności dla inteligentnych miast i społeczności

EIF4SCC obejmuje trzy koncepcje (interoperacyjność, inteligentne miasto lub społeczność, EIF4SCC), pięć zasad (w oparciu o deklaracjęUE na żywo) oraz siedem elementów (składających się z pięciu elementów interoperacyjności, jednej przekrojowej warstwy – zintegrowanego zarządzania usługami oraz podstawowej warstwy zarządzania interoperacyjnością).

Źródło: Komisja Europejska

Elementy interoperacyjności

WE wniosku dotyczącym EIF4SCC określono pięć aspektów interoperacyjności, które są ważne w kontekście miasta i społeczności. Są one podobne do „warstw interoperacyjności” w europejskich ramach interoperacyjności z 2017 r., z dodatkiem interoperacyjności kulturowej. W sprawozdaniu przedstawiono przykłady z miast UE, aby zilustrować, w jaki sposób są one stosowane w praktyce.

  • Interoperacyjność techniczna odnosi się do włączenia specyfikacji interfejsów, usług wzajemnych połączeń, usług integracji danych, prezentacji i wymiany danych oraz bezpiecznych protokołów komunikacyjnych. Otwarte specyfikacje techniczne powinny być dostosowane do konkretnego kontekstu, w którym będą stosowane. Na przykład minimalne mechanizmy interoperacyjności (MIM Plus) i elementy składowe CEF, oparte na wspólnie uzgodnionych otwartych standardach i otwartych specyfikacjach technicznych, zapewniają interoperacyjność danych, systemów i usług między miastami i dostawcami na całym świecie oraz mogą stanowić wytyczne dla tych, którzy pracują nad interoperacyjnością w ekosystemie inteligentnych miast.
  • Interoperacyjność semantyczna oznacza, że format i znaczenie wymienianych danych i informacji są zachowane i rozumiane podczas wymiany między osobami fizycznymi a organizacjami. Interoperacyjność semantyczna obejmuje zarówno aspekty semantyczne, jak i syntaktyczne. Aspekt semantyczny odnosi się do znaczenia elementów danych i związku między nimi i obejmuje modele danych, słowniki kontrolowane i wspólne listy kodów w celu opisania wymiany danych. Aspekt syntaktyczny odnosi się do dokładnego formatu wymienianych informacji pod względem gramatyki i formatu.
  • Interoperacyjność organizacyjna odnosi się do sposobu, w jaki organizacje dostosowują swoje procesy, obowiązki i oczekiwania w celu osiągnięcia wspólnie uzgodnionych celów. Interoperacyjność organizacyjna oznacza dokumentowanie, integrowanie lub dostosowywanie procesów oraz wymianę istotnych informacji. Aktywny udział społeczności użytkowników we współtworzeniu rozwiązań stanowi część organizacyjnego elementu interoperacyjności.
  • Interoperacyjność prawna oznacza zapewnienie, aby osoby fizyczne i organizacje, zarówno publiczne, jak i niepubliczne, działające na podstawie różnych ram prawnych i regulacyjnych, przepisów dotyczących zamówień publicznych, polityk i strategii, mogły współpracować ze sobą. Polityka, regulacje i prawodawstwo powinny umożliwiać tworzenie usług w obrębie miast i społeczności oraz pomiędzy nimi. Powinno być jasne porozumienie co do sposobu radzenia sobie z różnicami w polityce, regulacjach i prawodawstwie, w tym możliwości wprowadzenia nowych polityk, regulacji i prawodawstwa. Wymiana danych jest na przykład silnie uzależniona od interoperacyjności prawnej, ponieważ wymaga to opracowania i wykorzystania licencji na dane.
  • Interoperacyjność kulturalna odnosi się do działań podejmowanych przez osoby fizyczne i organizacje w celu uwzględnienia ich różnic społecznych i kulturowych oraz, w stosownych przypadkach, organizacyjnych różnic kulturowych.
  • Podstawowy poziom zarządzania interoperacyjnością ma kluczowe znaczenie dla całościowego podejścia do interoperacyjności. Odnosi się on do decyzji dotyczących ram interoperacyjności, ustaleń instytucjonalnych, struktur organizacyjnych, ról i obowiązków, polityk, umów i innych aspektów zapewniania i monitorowania interoperacyjności na szczeblu lokalnym, krajowym i unijnym. Aby wdrożyć tego rodzaju interoperacyjność w złożonym otoczeniu miasta, wniosek zawiera koncepcyjny model zintegrowanego zarządzania usługami, który władze lokalne mogą dostosować do specyficznych struktur w ramach swoich organizacji.

Model koncepcyjny zintegrowanego zarządzania usługami w inteligentnych miastach lub społecznościach (SCC)

Aby zapewnić liderom administracji lokalnej UE możliwość łatwego stosowania EIF4SCC w swoim mieście lub społeczności, opracowano koncepcyjny model zintegrowanego zarządzania usługami. Ten model koncepcyjny przedstawia wsparcie w zakresie zarządzania niezbędne do koordynacji działań.

Europejskie ramy interoperacyjności z 2017 r. odnoszą się do publicznego charakteru usług i stwierdzają, że świadczenie europejskich usług publicznych często wymaga od administracji publicznych współpracy w celu zaspokojenia potrzeb użytkowników końcowych i świadczenia usług publicznych w zintegrowany sposób. Uznając jednak rolę podmiotów administracji niepublicznej w świadczeniu usług w kontekście inteligentnego miasta lub społeczności, koncepcja „ publiczność” zostaje usunięta. Ponieważ znaczna ilość danych i informacji w kontekście inteligentnych miast znajduje się w rękach administracji publicznej, zintegrowane zarządzanie usługami musi mieć szerszy zakres.

Zintegrowane zarządzanie usługami odnosi się do kontekstu zarządzania i obejmuje wszystkie elementy interoperacyjności: kulturowym, prawnym, organizacyjnym, semantycznym i technicznym. Zapewnienie interoperacyjności przy ustanawianiu kontekstu kulturowego, przygotowywaniu instrumentów prawnych, organizowaniu procesów współpracy, wymianie danych i informacji przy świadczeniu usług SCC jest zadaniem ciągłym. Zintegrowane zarządzanie usługami skutkuje zintegrowaną ścieżką świadczenia usług i wspólnymi procesami pracy.

Model zawiera sześć zasadniczych elementów:

  1. Użytkownicy usług – mieszkańcy, odwiedzający, przedsiębiorstwa, organizacje i administratorzy powinni odgrywać aktywną rolę we współtworzeniu inteligentnych usług miejskich i społecznych. Użytkownicy usług mogą przekazywać swoje dane cyfrowe, co prowadzi do lepszych usług oferowanych im. Dynamika ta oznacza ciągłą wymianę danych, gwarantującą bezpieczeństwo i prywatność.
  2. Zintegrowane usługi SCC – zintegrowane usługi SCC mogą być oferowane przez sektor publiczny lub poprzez współpracę między sektorem publicznym i niepublicznym. Przykłady obejmują m.in. rozwój usług opartych na chmurze obliczeniowej i zapewniających użytkownikom usług przyjazny dla użytkownika interfejs, a skończywszy na rozwoju lokalnego cyfrowego bliźniacza. Cyfrowe bliźniacze to cyfrowa kopia miasta lub społeczności, która umożliwia testowanie decyzji politycznych w środowisku cyfrowym. Usługi te mogą wykorzystywać moduły, które są dostępne do ponownego wykorzystania. Przykładami takich elementów są rozwiązania ISA² oraz elementy składowe instrumentu „Łącząc Europę”, które oferują podstawowe zdolności i mogą być wykorzystywane w każdym europejskim projekcie w celu ułatwienia świadczenia cyfrowych usług publicznych w wymiarze transgranicznym. Przykłady modułów ISA² i instrumentu „Łącząc Europę” obejmują podstawowe słowniki, podpis elektroniczny i fakturowanie elektroniczne.
  3. Usługodawcy – zarówno publiczni, jak i prywatni – świadczą różnorodne usługi na rzecz użytkowników usług w danym mieście lub społeczności. Obejmują one m.in. rejestrację narodzin dziecka, a skończywszy na zbiórce odpadów, a skończywszy na gospodarowaniu światłami ulicy. Interakcja między dostawcami usług a użytkownikami usług w kontekście inteligentnych miast może mieć miejsce w ramach wspólnej rady SCC. Rada skupia te podmioty i może pomóc w określeniu potrzeb w zakresie usług, zaplanowaniu ich realizacji, wykonaniu świadczenia usług i ocenie wyników.
  4. Źródła danych i usługi – w mieście istnieje wiele źródeł danych, w tym dane administracyjne, dane naukowe, dane społecznościowe i statystyczne, dane gromadzone za pośrednictwem internetu rzeczy lub dane gromadzone za pośrednictwem czujników środowiskowych i miejskich lub dane generowane przez mieszkańców miasta. Dane można zaklasyfikować jako otwarte, udostępniane lub zamknięte, w zależności od własności, prywatności i bezpieczeństwa. Dane mogą być udostępniane podmiotom publicznym i niepublicznym w inteligentnym mieście lub społeczności w celu poprawy świadczenia usług. Usługi mogą być również otwarte, wspólne lub zamknięte.  Otwarte i wspólne usługi, opracowane przez Komisję Europejską oraz organy administracji krajowej, regionalnej i lokalnej, są dostępne zarówno dla podmiotów publicznych, jak i niepublicznych do ponownego wykorzystania (np. elementy składowe instrumentu „Łącząc Europę”). Umożliwiają one usługodawcom oferowanie zintegrowanych usług w sposób racjonalny pod względem kosztów i znormalizowany, co prowadzi do większej efektywności usługodawców oraz do zwiększenia łatwości użytkowania dla użytkowników usług. Dane i usługi są wymieniane przez podmioty publiczne i prywatne za pośrednictwem platformy danych wspólnego inteligentnego miasta lub społeczności, znanej również jako lokalna platforma danych. Wszystkie rodzaje danych, które są dostępne i tworzone w mieście, mogą być oferowane do ponownego wykorzystania za pośrednictwem platformy danych w szczególnych warunkach ponownego wykorzystania. Użytkownicy usług odgrywają również kluczową rolę w platformie danych, generując dane za pośrednictwem swojej działalności z miastem i korzystając z usług oferowanych przez dostawców usług. Prywatność i bezpieczeństwo danych mają kluczowe znaczenie i mogą być ułatwiane i kontrolowane przez platformę danych.
  5. Technologia umożliwia gromadzenie, przechowywanie, udostępnianie, aktualizowanie i przechowywanie danych oraz stwarza możliwość tworzenia usług wielokrotnego użytku. Umożliwia on usługodawcom tworzenie usług i umożliwia użytkownikom odgrywanie aktywnej roli w tworzeniu tych usług. Przykładami technologii istotnych w kontekście standardowych klauzul umownych są sztuczna inteligencja, duże zbiory danych, łańcuch bloków, przetwarzanie w chmurze, obliczenia wielkiej skali, cyfrowe bliźniacze, platformy danych, internet rzeczy, aplikacje mobilne itp.
  6. Bezpieczeństwo i prywatność to podstawowe kwestie związane ze świadczeniem usług, a zarówno administracja publiczna, jak i podmioty niepubliczne muszą zapewnić stosowanie podejścia uwzględniającego ochronę prywatności już w fazie projektowania i uwzględnianie bezpieczeństwa na etapie projektowania. Usługi nie powinny być narażone na ataki i muszą być zgodne ze zobowiązaniami umownymi i prawnymi dotyczącymi ochrony danych i prywatności.

Kolejne kroki

Komisja Europejska zachęca administracje lokalne na szczeblu regionalnym, miejskim i wspólnotowym do dokonania przeglądu wniosku dotyczącego europejskich ram interoperacyjności dla inteligentnych miast i społeczności (EIF4SCC) oraz towarzyszącego mu sprawozdania z badania, w którym szczegółowo opisano metodykę, przegląd literatury i rozpoczęty proces zaangażowania zainteresowanych stron. Wniosek w sprawie EIF4SCC będzie omawiany na forum społeczności Living-in.EU oraz na innych forach, z myślą o jego przyjęciu jako oficjalnego dokumentu Komisji, w oparciu o informacje zwrotne od użytkowników i zainteresowanych stron.

Więcej informacji można znaleźć na Twitterze @ConnectCitiesEU