Cód Cleachtais 2022 maidir le Bréagaisnéis

Tá an Cód Cleachtais neartaithe maidir le Bréagaisnéis sínithe agus curtha i láthair ar an 16 Meitheamh 2022 ag 34 shínitheoir a chuaigh isteach i bpróiseas athbhreithnithe Chód 2018.

Is é is aidhm don Chód nua cuspóirí Threoir an Choimisiúin a cuireadh i láthair i mí na Bealtaine 2021 a bhaint amach trí raon níos leithne gealltanas agus beart a leagan síos chun cur i gcoinne na bréagaisnéise ar líne.

Is toradh é Cód Cleachtais 2022 ar an obair a rinne na sínitheoirí. Is faoi na sínitheoirí atá sé a chinneadh cé na gealltanais a chláraíonn siad agus a bhfuil sé de fhreagracht orthu éifeachtacht chur chun feidhme a ngealltanas a áirithiú. Níl an Cód formhuinithe ag an gCoimisiún, agus leagann an Coimisiún amach a ionchais sa Treoir agus measann sé go gcomhlíonann an Cód na hionchais sin ina iomláine.

Gheall sínitheoirí go ngníomhóidh siad i roinnt réimsí, amhail; scaipeadh na bréagaisnéise a chúiteamh; trédhearcacht na fógraíochta polaitiúla a áirithiú; úsáideoirí a chumhachtú; feabhas a chur ar an gcomhar le seiceálaithe fíricí; agus rochtain níos fearr ar shonraí a chur ar fáil do thaighdeoirí.

Ag aithint dóibh a thábhachtaí atá sé an Cód a dhéanamh slán i bhfad na haimsire, chomhaontaigh sínitheoirí creat a bhunú le haghaidh tuilleadh comhair trí Thascfhórsa buan. Tá creat faireacháin neartaithe sa Chód freisin atá bunaithe ar eilimintí tuairiscithe cháilíochtúla agus ar tháscairí ar leibhéal seirbhíse lena ndéantar éifeachtacht a chur chun feidhme a thomhas. Bunóidh sínitheoirí Lárionad Trédhearcachta, ina dtabharfar forléargas soiléir don phobal ar na beartais a chuir siad i bhfeidhm chun a ngealltanais a chur chun feidhme, agus tabharfaidh siad an Lárionad sin cothrom le dáta go rialta leis na sonraí ábhartha.

An Cód Neartaithe

Is uirlis den chéad chineál é an Cód Cleachtais maidir le Bréagaisnéis trínar tháinig gníomhaithe ábhartha sa tionscal ar chomhaontú — den chéad uair in 2018 — maidir le caighdeáin féinrialála chun an bhréagaisnéis a chomhrac.

Seoladh an próiseas athbhreithnithe i mí an Mheithimh 2021 agus, tar éis shíniú agus chur i láthair an Chóid athbhreithnithe an 16 Meitheamh 2022, beidh an Cód nua ina chuid de chreat rialála níos leithne, in éineacht leis an reachtaíocht maidir le Trédhearcacht agus Spriocú Fógraíochta Polaitiúla agus leis an Ionstraim um Sheirbhísí Digiteacha. I gcás sínitheoirí ar ardáin an-mhór ar líne iad, tá sé d’aidhm ag an gCód a bheith ina bheart maolaithe agus ina Chód Iompair a aithnítear faoi chreat comhrialála DSA.

Tá 44 ghealltanas agus 128 beart sonrach sa Chód Cleachtais neartaithe sna réimsí seo a leanas.

• An t-airgeadaíocht: dreasachtaí airgeadais a ghearradh do sholáthróirí bréagaisnéise

  Is é is aidhm don Chód neartaithe a áirithiú nach mbainfidh soláthróirí bréagaisnéise tairbhe as ioncam fógraíochta. Geallann sínitheoirí go mbeidh bearta níos láidre ann lena seachnófar fógraíocht in aice leis an mbréagaisnéis a chur ar fáil, chomh maith le scaipeadh fógraíochta ina bhfuil bréagaisnéis. Bunaítear leis an gCód freisin comhar níos éifeachtaí i measc ghníomhaithe na hearnála fógraíochta, rud a fhágann gur féidir gníomhaíocht chomhpháirteach níos láidre a dhéanamh.  

• Trédhearcacht na fógraíochta polaitiúla

  Agus aitheantas á thabhairt don tábhacht a bhaineann le fógraíocht pholaitiúil maidir leis an saol poiblí a mhúnlú, cuireann an Cód neartaithe de cheangal ar shínitheoirí bearta trédhearcachta níos láidre a chur i bhfeidhm, rud a chuirfidh ar chumas úsáideoirí fógraí polaitiúla a aithint go héasca trí lipéadú níos éifeachtúla a chur ar fáil, agus gealltanas á thabhairt acu an t-urraitheoir, an caitheamh ad agus an tréimhse taispeána a nochtadh.  Thairis sin, geallann sínitheoirí go gcuirfidh siad leabharlanna ad éifeachtúla agus inchuardaithe i bhfeidhm le haghaidh fógraíocht pholaitiúil.

• Sláine seirbhísí a áirithiú

  Neartóidh an Cód na bearta chun iompraíocht chúblála a laghdú a úsáidtear chun bréagaisnéis a scaipeadh (e.g. cuntais bhréige, aimpliú faoi thiomáint róbó, pearsanú, domhainbhrionnaithe mailíseacha), agus bunóidh sé comhar níos láidre i measc sínitheoirí chun dul i ngleic leis na dúshláin a bhaineann le teicnící den sórt sin. Comhaontófar i measc sínitheoirí tuiscint trasseirbhíse ar iompraíochtaí cúblála agus cleachtais ionramhála neamhcheadaithe chun bréagaisnéis a scaipeadh. Beidh orthu freisin athbhreithniú tréimhsiúil a dhéanamh ar liosta na n-oirbheartaíocht, na dteicnící agus na nósanna imeachta (TTPanna) a úsáideann gníomhaithe mailíseacha, agus cuirfidh siad beartais shoiléire chun feidhme, lena gcumhdófar an raon iompraíochtaí agus cleachtas a sainaithníodh.

• Úsáideoirí a chumhachtú

  Tabharfar cosaint níos fearr d’úsáideoirí ar an mbréagaisnéis trí uirlisí feabhsaithe chun bréagaisnéis a aithint, a thuiscint agus a mharcáil, chun rochtain a fháil ar fhoinsí údarásacha, agus trí thionscnaimh litearthachta sna meáin. Go háirithe, áiritheofar leis an gCód go gcuirfear cleachtais deartha shábháilte i bhfeidhm chun teorainn a chur le leathadh na bréagaisnéise agus chun níos mó trédhearcachta ina gcórais mholtóra a áirithiú, agus iad á n-oiriúnú chun forleathadh na bréagaisnéise a theorannú.

• Taighdeoirí a chumhachtú

  Foráiltear sa Chód go dtabharfaidh ardáin ar líne tacaíocht níos fearr don taighde ar an mbréagaisnéis. Beidh rochtain níos fearr agus níos leithne ag taighdeoirí ar shonraí ardán. Is éard atá i gceist leis sin rochtain uathoibrithe ar shonraí neamhphearsanta, anaithnidithe, comhiomlánaithe nó poiblí a áirithiú, agus oibriú i dtreo struchtúr rialachais a chur i bhfeidhm chun rochtain ar shonraí a bhfuil grinnscrúdú breise ag teastáil ina leith a shimpliú.

• An pobal seiceála fíricí a chumhachtú

  Leis an gCód nua, leathnófar clúdach seiceála fíricí ar fud Bhallstáit agus theangacha uile an Aontais agus cinnteofar go mbainfidh ardáin úsáid níos comhsheasmhaí as seiceáil fíricí ar a gcuid seirbhísí. Thairis sin, oibríonn an Cód chun a áirithiú go mbeidh ranníocaíochtaí cothroma airgeadais ann d’obair seiceálaithe fíricí agus go mbeidh rochtain níos fearr ag seiceálaithe fíricí ar fhaisnéis a éascaíonn a gcuid oibre ó lá go lá.

• Ionad Trédhearcachta agus Tascfhórsa

  Leis an Lárionad Trédhearcachta, a mbeidh rochtain ag gach saoránach air, beifear in ann forléargas éasca a fháil ar chur chun feidhme bhearta an Chóid, lena soláthrófar trédhearcacht agus nuashonruithe rialta ar na sonraí ábhartha. Coinneoidh an Tascfhórsa buan an Cód slán i bhfad na haimsire agus oiriúnach don fheidhm, trí fhóram a bhunú — inter alia — chun na gealltanais a athbhreithniú agus a oiriúnú i bhfianaise forbairtí teicneolaíocha, sochaíocha, margaidh agus reachtacha. Tá an Tascfhórsa comhdhéanta d’ionadaithe ó shínitheoirí, ó Ghrúpa na Rialálaithe Eorpacha um Sheirbhísí na Meán Closamhairc, ón bhFaireachlann Eorpach um na Meáin Dhigiteacha agus ón tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí, agus is é an Coimisiún a dhéanann cathaoirleacht air.

• Creat faireacháin neartaithe

  Tá creat láidir faireacháin sa Chód, lena n-áirítear Táscairí Leibhéal Seirbhíse chun cur chun feidhme an Chóid a thomhas ar fud an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát. Faoi thús 2023, cuirfidh sínitheoirí na chéad tuarascálacha bonnlíne maidir le cur chun feidhme an Chóid ar fáil don Choimisiún. Ina dhiaidh sin, tuairisceoidh Ardáin an-mhór ar Líne, mar a shainmhínítear san Acht um Sheirbhísí Digiteacha (DSA), gach sé mhí agus tuairisceoidh Sínitheoirí eile ar bhonn bliantúil. Tá gealltanas soiléir sa Chód neartaithe freisin oibriú i dtreo táscairí struchtúracha a bhunú, rud a fhágann gur féidir tionchar foriomlán an Chóid ar an mBréagaisnéis a thomhas.

Céimeanna chun tosaigh

Beidh sé mhí ag sínitheoirí chun na gealltanais agus na bearta a bhfuil siad cláraithe leo a chur chun feidhme.

In éineacht le Grúpa na Rialálaithe Eorpacha um Sheirbhísí na Meán Closamhairc (ERGA) agus leis an bhFaireachlann Eorpach um na Meáin Dhigiteacha (EDMO), déanfaidh an Coimisiún measúnú rialta ar an dul chun cinn atá déanta i gcur chun feidhme an Chóid, bunaithe ar an tuairisciú mionsonraithe cáilíochtúil agus cainníochtúil a bhfuiltear ag súil leis ó shínitheoirí.

Déanfaidh an Tascfhórsa bunaithe, a chomhlíonfaidh de réir mar is gá agus gach sé mhí ar a laghad, faireachán ar na gealltanais agus déanfaidh sé iad a oiriúnú i bhfianaise forbairtí teicneolaíocha, sochaíocha, margaidh agus reachtacha.

An bóthar ba chúis leis an gCód Neartaithe 2022

Le Cód Cleachtais 2018 maidir leis an mBréagaisnéis,tugadh le chéile den chéad uair riamh gníomhaithe tionscail ar fud an domhain chun gealltanas a thabhairt an bhréagaisnéis a chomhrac. I gcroílár straitéis an Aontais i gcoinne na bréagaisnéise,isléir gur uirlis éifeachtach é an Cód chun teorainn a chur le leathadh na bréagaisnéise ar líne, lena n-áirítear le linn tréimhsí toghcháin agus chun freagairt go tapa ar ghéarchéimeanna, amhail paindéim an choróinvíris agus an cogadh san Úcráin.

Tar éis an Mheasúnaithe ón gCoimisiún ar a chéad tréimhse cur chun feidhme, d’fhoilsigh an Coimisiún i mí na Bealtaine 2021 Treoir mhionsonraithe chun aghaidh a thabhairt ar easnaimh Chód 2018, agus mhol sé réitigh chun é a dhéanamh níos éifeachtaí. Sínitheoirí Chód 2018, agus raon leathan sínitheoirí ionchasacha ag gabháil leis an bpróiseas athbhreithnithe as ar eascair an Cód Neartaithe a cuireadh faoi bhráid an Choimisiúin an 16 Meitheamh 2022.