Mná san Earnáil Dhigiteach

Sa lá atá inniu ann, áit a bhfuil an teicneolaíocht ag éirí níos tábhachtaí, tá méadú ag teacht ar an ngá atá le daoine a bhfuil scileanna acu i dteicneolaíochtaí na faisnéise agus na cumarsáide (TFC). Mar sin féin, tá mná faoi ghannionadaíocht faoi láthair san earnáil thábhachtach sin, mar atá i réimsí eile na heolaíochta, na teicneolaíochta, na hinnealtóireachta agus na matamaitice (ETIM).

Cé gur mná iad 51 % de dhaonra an Aontais, ní mná iad ach duine amháin as gach triúr céimithe STEM agus duine amháin as gach cúigear speisialtóirí TFC.

Léirítear sa ghraf thíos líon na speisialtóirí TFC ó 2013, rud a thugann le fios nár athraigh céatadán na mban in TFC mórán le himeacht ama.

Eurostat, Speisialtóirí TFC fostaithe de réir inscne

Tá sé tábhachtach é seo a athrú chun a chinntiú go bhfaighidh gach duine, beag beann ar inscne, deis chothrom leas a bhaint as an aois dhigiteach agus cur léi.

Cén ról atá ag mná sa domhan digiteach?

Tá níos mó cailíní agus ban in TFC de dhíth orainn ar chúiseanna éagsúla.

• Comhdheiseanna: Is mian linn a chinntiú go mbeidh an deis chéanna ag gach duine, is cuma cén cúlra atá acu, rath a bhaint amach sa saol digiteach san Eoraip.
• Lucht saothairardoilte: Tá níos mó daoine i bpoist TFC de dhíth ar an Eoraip. Is é an sprioc don Deacáid Dhigiteach líon na ngairmithe TFC san Eoraip a mhéadú ó 9 milliún in 2022 go 20 milliún faoi 2030.
• Éagsúlacht le haghaidh nuálaíochta: Is dócha go dtáirgfidh foirne atá níos éagsúla agus níos cothroime ó thaobh inscne de ní hamháin teicneolaíocht dhigiteach agus réitigh dhigiteacha atá níos cothroime agus níos cuimsithí, ach cinn níos fearr freisin.

Ciallaíonn Aontas an Chomhionannais go mbeidh rochtain ag níos mó cailíní agus ban ar na poist chéanna le buachaillí agus fir, go n-íocfar go cothrom leo, agus go mbeidh poist cheannaireachta acu in earnáil TFC. Ar mhaithe le rath eacnamaíoch na hEorpa agus ar mhaithe leis an gcothroime dhigiteach agus leis an gcuimsiú digiteach.

Aidhmeanna agus comhthéacs an bheartais

Le ‘CompásDigiteach & Aimpliú; Clár Beartais 2030 don Deacáid Dhigiteach’, leagtar síos spriocanna sonracha do 2030 i réimsí amhail scileanna digiteacha, bonneagar digiteach, agus gnólachtaí agus seirbhísí poiblí a dhéanamh níos digití. Leagtar béim ann freisin ar a thábhachtaí atá sé comhionannas deiseanna a bheith ag mná in earnáil oibre TFC agus leagtar síos sprioc uaillmhianach chun líon na ngairmithe TFC ar mná iad a mhéadú. Ciallaíonn sé sin, dá réir sin, go méadófar líon na gcailíní agus na mban a dhéanann staidéar ar TFC, ar scoil agus san ollscoil araon.

Ní mór do na Ballstáit, atá freagrach as beartas oideachais san Aontas, ‘treochláir’ straitéiseacha náisiúnta a chur isteach faoina gcuid gníomhaíochtaí chun spriocanna uile DDPP a bhaint amach, a fhoilsítear ar líne anseo. Tuairiscíonn siad don Choimisiún freisin maidir le dul chun cinn, agus foilsíonn an Coimisiún tuarascáil bhliantúil ar Staid na Deacáide Digití. Tá an chéad tuarascáil den sórt sin ar fáil anseo (féach thíos freisin).

In 2019, shínigh 26 thír de chuid an Aontais, mar aon leis an Iorua agus an Ríocht Aontaithe, an ‘Dearbhúmaidir le Mná san Earnáil Dhigiteach’chun líon na gcailíní agus na mban in earnáil oibre TFC a mhéadú. Gheall siad rialtas, gnólachtaí agus an pobal a thabhairt le chéile chun a chinntiú go bhfaighidh níos mó cailíní agus ban deis chothrom sa saol digiteach.

Ó 2014 go 2022, rinneadh achoimre san Innéacs um an nGeilleagar Digiteach agus an tSochaí Dhigiteach (DESI) ar tháscairí maidir le feidhmíocht dhigiteach na hEorpa agus rianaíodh dul chun cinn thíortha an Aontais. Ó 2023 ar aghaidh, agus i gcomhréir le Clár Beartais 2030 don Deacáid Dhigiteach, tá DESI comhtháite anois sa tuarascáil ar Staid na Deacáide Digití a úsáidtear chun faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn i dtreo spriocanna uile DDPP. Tá an chéad tuarascáil den sórt sin ar fáil anseo.

Bhí an ‘Scórchlárna mBan sa Ré Dhigiteach’mar chuid den Innéacs um an nGeilleagar Digiteach agus an tSochaí Dhigiteach (DESI). Is féidir na tuarascálacha bliantúla is déanaí a fháil anseo:

• Scórchlár WiD 2022
• Scórchlár WiD 2021
• Scórchlár WiD 2020
• Scórchlár WiD 2019
• Scórchlár WiD 2018

Léiríonn an t-innéacs go bhfuil bearna fós idir fir agus mná i réimse TFC.

Leis anDearbhú Eorpach seomaidir le Cearta Digiteacha agus Prionsabail Dhigiteacha, a shínigh Uachtarán an Choimisiúin Eorpaigh, Uachtarán Pharlaimint na hEorpa agus Uachtarán na Comhairle i mí na Nollag 2022, cuirtear de cheangal ar an Eoraip claochlú digiteach cothrom cuimsitheach a lorg nach bhfágfaidh aon duine ar lár.

Tá prionsabail 2 maidir le Dlúthpháirtíocht agus cuimsiú, agus 4 maidir le hoideachas digiteach, oiliúint dhigiteach agus scileanna digiteacha ábhartha go háirithe sa chomhthéacs sin:

2. Ba cheartan teicneolaíocht a úsáid chun daoine a aontú agus gan iad a roinnt. Ba cheart go rannchuideodh an claochlú digiteach le sochaí agus geilleagar cothrom agus cuimsitheach san Aontas.

Geallaimid an méid seo a leanas a dhéanamh:

a áirithiú go n-urramófar cearta bunúsacha le dearadh, forbairt, imlonnú agus úsáid réiteach teicneolaíoch, go gcumasófar feidhmiú na gceart sin agus go gcuirfear dlúthpháirtíocht agus cuimsiú chun cinn;

b) claochlú digiteach nach bhfágann aon duine ar lár. Ba cheart go rachadh sé chun tairbhe do chách, go mbainfí cothromaíocht inscne amach, agus go n-áireofaí leis go háirithe daoine scothaosta, daoine atá ina gcónaí i gceantair thuaithe, daoine faoi mhíchumas, nó daoine imeallaithe, leochaileacha nó a bhfuil cearta vótála bainte díobh agus iad siúd a ghníomhaíonn thar a gceann. Ba cheart go gcuirfeadh sé éagsúlacht chultúrtha agus teanga chun cinn freisin;

4. Tá an ceart ag cách ar oideachas, ar oiliúint agus ar fhoghlaim ar feadh an tsaoil agus ba cheart go mbeidís in ann na bunscileanna digiteacha agus na hardscileanna digiteacha uile a fháil.

Geallaimid an méid seo a leanas a dhéanamh:

a) oideachas digiteach agus oiliúint dhigiteach ar ardchaighdeán a chur chun cinn, lena n-áirítear d’fhonn an bhearna dhigiteach idir na hinscní a dhúnadh.

Arna ghlacadh an 23 Samhain 2023, is é is aidhm don Mholadh ón gComhairle maidir le Scileanna Digiteacha san Oideachas a Fheabhsúscileanna digiteacha san oideachas agus san oiliúint a fheabhsú. Tacaíonn sé le líon agus éagsúlacht gairmithe TFC a mhéadú. Áirítear leis sin oibriú leis na Ballstáit chun níos mó ban a spreagadh i ngairmeacha digiteacha agus aghaidh a thabhairt ar bhacainní do chailíní i staidéar agus i ngairmeacha TFC. Cuireann sé tionscnaimh maidir le cuimsiú digiteach chun cinn freisin chun a chinntiú go mbeidh comhdheiseanna ag gach duine sa saol digiteach.

Arna ghlacadh an 23 Samhain 2023, leagtarbéim sa Mholadh ón gComhairle maidir leis na Príomhthosca Cumasúcháin le haghaidh Oideachas Digiteach agus Oiliúint Dhigiteach Rathúil ar an ngá atá le córais oideachais agus oiliúna a nuachóiriú don ré dhigiteach. Moltar ann teicneolaíochtaí digiteacha a chomhtháthú sa teagasc, oideachasóirí a chumhachtú chun úsáid éifeachtach a bhaint astu, agus tacú le forbairt uirlisí digiteacha oideachais, agus béim á leagan ar thuiscint agus ar úsáid fhreagrach na teicneolaíochta. Ina theannta sin, leagtar béim ann ar a thábhachtaí atá bearta cibearshlándála, lena n-áirítear múscailt feasachta, agus infheistíocht i nascacht, i mbonneagar digiteach, agus in inrochtaineacht san oideachas agus san oiliúint.

Maoiniú

I measc chláir chistiúcháin an Choimisiúin a thacaíonn le mná san earnáil dhigiteach tá:

Clár DIGITAL na hEorpa

• Ardscileanna digiteacha. Mar chuid den tacaíocht leanúnach do chláir oideachais (Baitsiléirí agus Máistreachtaí) agus do dheiseanna oiliúna éagsúla i réimsí digiteacha sonracha amhail IS, sonraí, ríomhaireacht ardfheidhmíochta, ríomhaireacht chandamach, cibearshlándáil, Idirlíon na Rudaí Nithiúla agus róbataic, cuirtear béim ar mhic léinn baineanna a mhealladh le bheith ina speisialtóirí TFC.
• € 6 mhilliún do thionscadal chunborradh achur faoi scileanna digiteacha daoine óga, go háirithe cailíní, lena gcumhdaítear gníomhaíochtaí amhail Seachtain Chóid an Aontais Eorpaigh, scoileanna samhraidh agus laethanta gairme a dhíríonn go sonrach ar spéis cailíní staidéar nó gairm a bhaineann le TFC a dhéanamh.
• € 2 mhilliún in 2024 do thionscadal ar a dtugtar ‘Cailíníagus Mná san Earnáil Dhigiteach’chun pobal agus tacaíocht a thógáil chun cabhrú le níos mó ban TFC a bhaint amach.

Fís Eorpach

• Leis an gcreatchlár seo le haghaidh taighde, leabaítear an comhionannas inscne mar chuid de chistiú taighde agus nuálaíochta, lena n-áirítear tríPhlean Comhionannais Inscnea fhorchur ar roinnt catagóirí tairbhithe féideartha.
• Maoinítear leis freisin tionscadail shonracha amhail glao Women TechEU,lena dtacaítear le suas le 130 gnólacht nuathionscanta domhainteicneolaíochta faoi stiúir ban a bhfuil buiséad EUR 10 milliún acu.

Clár MEDIA Eoraip na Cruthaitheachta

• Faoi MEDIA, tacaíonn an Coimisiún le feachtais chun steiréitíopaí inscne a chomhrac sna tionscail chruthaitheacha. Cuireann an maoiniú meantóireacht agus oiliúint ar fáil freisin do mhná i ndéanamh scannán.

Comhordú

• Tacaíonn an Coimisiún leis an Ardán um Scileanna Digiteacha agus um PoistDhigiteacha, áit ar féidir leat teacht ar eolas faoi scileanna digiteacha san Eoraip. Cuireann an t-ardán acmhainní, ailt, oiliúint agus deiseanna gairmiúla ar fáil, agus smaointe ó cheannairí inspioráideacha.

Tionscnaimh eile de chuid an Choimisiúin

• Spreagann Líonra Eorpach na mBan san Earnáil Dhigiteach (EWiD) níos mó cailíní agus ban chun staidéar digiteach agus gairmeacha digiteacha a fhiosrú.
• Le ‘Dearbhú POF maidir leis an mbearna inscne dhigiteach i gcuideachtaí ardteicneolaíochta a dhúnadh’, cuirtear comhionannas inscne chun cinn agus is mian leis éiceachóras cuimsitheach gnó a chruthú a mbeidh rochtain ag gach duine air.
• Is imeacht ar líne saor in aisce éLá na mBan i TFdo mhná chun cabhrú lena ngairmeacha beatha sa tionscal TF a mhúnlú.
• Leis na Dámhachtainí Eorpacha um Scileanna Digiteacha (EDSA) déantar ceiliúradh ar thionscadail amhail ‘Cód Cailíní Níos Fearr’, tionscadal Iodálach lena dtugtar cailíní isteach sa teicneolaíocht agus STEM.
• Bliain Eorpach na Scileanna,ó mhí naBealtaine 2023 go mí na Bealtaine 2024, bliain chun machnamh a dhéanamh ar bhearnaí scileanna san Aontas a líonadh agus borradh a chur faoi straitéis scileanna an Aontais.
• Le Féilte ESTEAM, cumhachtaítear cailíní agus mná trí inniúlachtaí digiteacha agus fiontraíochta.
• Leis an imeachtWomen in Cyber [Mná sa Chibearshlándáil]cuirtear ardán ar fáil do chibearbhainisteoirí ban agus do chéimithe mná óChlár Oiliúna Cibearshlándála anChoimisiúin chun a dtaithí agus a bhfuil bainte amach acu i réimse na cibearshlándála atá ag síorathrú a roinnt.

Tionscnaimh Ábhartha Eile

• Isgníomhaíocht COST é anLíonra Eorpach um Chothromaíocht Inscne san Fhaisnéisíocht (EUGAIN) chun cothromaíocht inscne san fhaisnéisíocht a fheabhsú ar gach leibhéal – trí líonra Eorpach comhghleacaithe a chruthú atá ag obair ar thús cadhnaíochta sna hiarrachtaí chun cothromaíocht inscne a bhaint amach san fhaisnéisíocht ina dtíortha agus ina bpobail taighde.