Att dwar id-Data

Sfond u Punti Ewlenin

Ir-Regolament dwar regoli armonizzati dwar l-aċċess ġust għad-data u l-użu tagħha — magħruf ukoll bħala l-Att dwar id-Data — daħal fis-seħħ fil-11 ta’ Jannar 2024. L-Att huwa pilastru ewlieni tal-istrateġijaEwropea għad-data u se jagħti kontribut sinifikanti għall-objettivtad-Deċennju Diġitalilijavvanza t-trasformazzjoni diġitali. Għal spjegazzjoni aktar fil-fond, jekk jogħġbok ara l-Attdwar id-Dataspjegat.

Il-miżuri l-ġodda jikkomplementaw l-Att dwar il-Governanzatad-Data,li kien l-ewwel riżultat skont l-istrateġija Ewropea għad-data u sar applikabbli f’Settembru 2023. Filwaqt li l-Att dwar il-Governanza tad-Data jirregola l-proċessi u l-istrutturi li jiffaċilitaw il-kondiviżjoni volontarja tad-data, l-Att dwar id-Data jiċċara min jista’ joħloq valur mid-data u taħt liema kundizzjonijiet. Flimkien, dawn iż-żewġ atti se jiffaċilitaw l-aċċess affidabbli u sigur għad-data, filwaqt li jrawmu l-użu tagħha f’setturi ekonomiċi ewlenin u f’oqsma ta’ interess pubbliku. Dawn se jikkontribwixxu wkoll għall-istabbiliment ta’ suq uniku tal-UE għad-data, li fl-aħħar mill-aħħar ikun ta’ benefiċċju kemm għall-ekonomija Ewropea kif ukoll għas-soċjetà inġenerali.

L-Att dwar id-Data se jippermetti distribuzzjoni ġusta tal-valur tad-data billi jistabbilixxi regoli ċari u ġusti għall-aċċess u l-użu tad-data fl-ekonomija tad-data Ewropea, ħtieġa akbar mill-prevalenza dejjem tikber tal-Internet tal-Oġġetti(IoT). Bis-saħħa ta' dan ir-regolament, il-prodotti konnessi se jkollhom jitfasslu u jiġu manifatturati b'mod li jagħti s-setgħa lill-utenti (negozjijew konsumaturi) biex jaċċessaw, jużaw u jikkondividu d-data ġġenerata b'mod faċli u sigur.

L-Att dwar id-Data huwa biċċa leġiżlazzjoni transsettorjali (jiġifieri jistabbilixxi prinċipji u linji gwida li japplikaw għas-setturi kollha). Matimmodifikax l-obbligi eżistenti dwar l-aċċess għad-data, madankollu kwalunkwe leġiżlazzjoni futura għandha tallinja mal-prinċipji tagħha. 

X’inhuma l-miżuri l-ġodda?

L-Att dwar id-Data jagħmel aktar data disponibbli għall-benefiċċju tal-kumpaniji, taċ-ċittadini u tal-amministrazzjonijiet pubbliċi permezz ta’ sett ta’ miżuri bħal:

• Iż-żieda fiċ-ċertezza legali għall-kumpaniji u l-konsumaturi involuti fil-ġenerazzjoni tad-data, b’mod partikolari fi ħdan il-qafas tal-Internet tal-Oġġetti, billi jiġu stabbiliti regoli ċari dwar l-użu permissibbli tad-data u l-kundizzjonijiet assoċjati, filwaqt li jiġu sostnuti ċentrigħad-detenturi tad-data biex ikomplu jinvestu fil-ġenerazzjoni tad-data ta’ kwalità għolja. Ir-regoli l-ġodda għandhom l-għan li jiffaċilitaw it-trasferiment bla xkiel ta’ data siewja bejn id-detenturi tad-data u l-utenti tad-data filwaqt li jħarsu l-kunfidenzjalità tagħha. Dan se jħeġġeġ aktar atturi, irrispettivament mid-daqs tagħhom, biex jipparteċipaw fl-ekonomija tad-data. Il-Kummissjoni se tiżviluppa wkoll klawżoli kuntrattwali mudell sabiex tgħin lill-parteċipanti fis-suq jabbozzaw u jinnegozjaw kuntratti ġusti ta’ kondiviżjoni tad-data.
• Il-mitigazzjoni tal-abbuż tal-iżbilanċi kuntrattwali li jimpedixxu l-kondiviżjoni ekwa tad-data. Dan jinvolvi s-salvagwardja tal-intrapriżi minn termini kuntrattwali inġusti imposti minn parti li teżerċita pożizzjoni fis-suq konsiderevolment aktar b’saħħitha.
• Regoli li jippermettu lill-korpi tas-settur pubbliku jaċċessaw u jużaw data miżmuma mis-settur privat għal skopijiet speċifiċi ta’ interess pubbliku. Pereżempju, il-korpi tas-settur pubbliku se jkunu jistgħu jitolbu d-data meħtieġa biex tgħinhom jirrispondu malajr u b’mod sigur għal emerġenza pubblika, b’piż minimu fuq in-negozji.
• Regoliġodda li jistabbilixxu l-qafas għall-klijenti biex jaqilbu b’mod effettiv bejn fornituri differenti ta’ servizzi tal-ipproċessar tad-data biex jiftħu s-suq tal-cloud tal-UE. Dan se jikkontribwixxi wkoll għal qafas ġenerali għall-interoperabbiltà effiċjenti tad-data.
• Rieżami ta’ ċerti aspetti tad-Direttivadwar il-Bażijiettad-Data, li jiffoka b’mod partikolari fuq l-iċċarar tar-rwol tad-dritt tal-bażi tad-data sui generis. Dan id-dritt jappartjeni għas-salvagwardja tal-kontenut ta’ bażijiet tad-data speċifiċi u jestendi l-applikazzjoni tiegħu għal bażijiet tad-data derivati minn data ġġenerata jew miksuba permezz ta’ apparati tal-Internet tal-Oġġetti (IoT). Dan se jiżgura li l-bilanċ bejn l-interessi tad-detenturi tad-data u tal-utenti jkun konformi mal-objettivi usa’ tal-politika tal-UE dwar id-data. 

Kif taħdem fil-prattika?

L-Att dwar id-Data huwa mutur b’saħħtu għall-innovazzjoni u l-impjiegi ġodda. Dan se jippermetti lill-UE tiżgura li tkun fuq quddiem nett tal-aħħar mewġa ta’ avvanzi xprunati mid-data. Hawn taħt hawn xi eżempji tal-impatt tar-regoli l-ġodda fuq l-aċċess u l-użu tad-data ġġenerata mill-apparati tal-Internet tal-Oġġetti.

• Meta tixtri prodott 'tradizzjonali', tirċievi l-komponenti u l-aċċessorji kollha tiegħu. Madankollu, fil-każ ta’ apparati konnessi (speċifikament fi ħdan l-Internet tal-Oġġetti (IoT)), tiġi ġġenerata data ġdida matul l-użu normali. Dan iżid mal-prodott, u jsir wieħed mill-komponenti essenzjali tiegħu. L-Att dwar id-Data jagħti lill-individwi u lin-negozji d-dritt li jaċċessaw id-data prodotta permezz tal-użu tagħhom ta’ oġġetti, magni u apparati intelliġenti.
• L-utenti ta' prodotti konnessi jistgħu jagħżlu li jikkondividu din id-data ma' partijiet terzi. Dan se jippermetti lill-fornituri tas-servizzi tas-suq ta’ wara l-bejgħ (eż. tat-tiswija) itejbu u jinnovaw is-servizzi tagħhom, filwaqt li jrawmu kompetizzjoni ġusta ma’ servizzi simili pprovduti mill-manifatturi. Konsegwentement, l-utenti ta’ prodotti konnessi, inklużi l-konsumaturi, il-bdiewa, il-linji tal-ajru, il-kumpaniji tal-kostruzzjoni jew is-sidien tal-bini, se jkollhom l-għażla li jagħżlu fornituri tat-tiswija u tal-manutenzjoni aktar kosteffettivi (jew li jwettqu dawn il-kompiti huma stess), li jwassal għal prezzijiet potenzjalment aktar baxxi fis-suq. Dan jista’ jestendi wkoll it-tul tal-ħajja tal-prodotti konnessi, u b’hekk jikkontribwixxi għall-objettivital-Patt Ekoloġiku.
• L-aċċessibbiltà tad-data relatata mal-prestazzjoni tat-tagħmir industrijali tiftaħ opportunitajiet għat-titjib tal-effiċjenza. Industriji bħall-manifattura, l-agrikoltura u l-kostruzzjoni jistgħu jottimizzaw iċ-ċikli operazzjonali, il-linji ta’ produzzjoni u l-ġestjoni tal-katina tal-provvista, filwaqt li jisfruttaw it-teknoloġiji tat-tagħlim awtomatiku.
• Fl-agrikolturata’preċiżjoni, l-applikazzjoni tal-analitika tal-IoT għad-data minn tagħmir interkonness tippermetti lill-bdiewa janalizzaw informazzjoni f’ħin reali, inklużi l-kundizzjonijiet tat-temp, it-temperatura, il-livelli ta’ ndewwa, il-prezzijiet tas-suq u s-sinjali tal-GPS. Din l-analiżi tipprovdi għarfien siewi għall-ottimizzazzjoni u ż-żieda fir-rendiment tal-għelejjel. Il-fehim imtejjeb tad-data f’ħin reali jappoġġa ppjanar tal-azjendi agrikoli aktar effettiv, filwaqt li jassisti lill-bdiewa fit-teħid ta’ deċiżjonijiet infurmati dwar l-allokazzjoni tar-riżorsi.

Dħul fis-seħħ

L-Att dwar id-Data daħal fis-seħħ fil-11 ta’ Jannar 2024, u se jsir applikabbli f’Settembru 2025.

Konsultazzjoni miftuħa

Il-konsultazzjoni pubblika miftuħa dwar l-Att dwar id-Data saret mit-3 ta’ Ġunju sat-3 ta’ Settembru 2021. Ir-rapport ta’ sinteżi qies il-kontributi u jippreżenta l-fehmiet tal-partijiet ikkonċernati li għenu fit-tfassil tal-proposta, b’enfasi fuq aspetti kwantitattivi.

Il-proposta għal Att dwar id-Data kienet miftuħa għall-feedback mill-partijiet ikkonċernati mill-14 ta’ Marzu sal-11 ta’ Mejju 2022. Dan il-feedback ġie ppreżentat lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill u kkontribwixxa għad-dibattitu leġiżlattiv.