L-inizjattiva “1+ Miljun Ġenomi” (1+MG) għandha l-għan li tippermetti aċċess sigur għall-ġenomika u d-data klinika korrispondenti madwar l-Ewropa għal riċerka aħjar, kura tas-saħħa personalizzata u tfassil tal-politika tas-saħħa. Mill-Jum Diġitali 2018, 24 pajjiż tal-UE, ir-Renju Unit u n-Norveġja ffirmaw id- dikjarazzjoni tal-Istati Membri dwar iż-żieda fl-isforzi lejn il-ħolqien ta’ infrastruttura Ewropea tad-data għad-data ġenomika u l-implimentazzjoni ta’ regoli nazzjonali komuni li jippermettu aċċess federat għad-data. L-inizjattiva tifforma parti mill-aġenda tal-UE għat- Trasformazzjoni Diġitali tas-Saħħa u l-Kura u hija allinjata mal-għanijiet tal- Ispazju Ewropew tad-Data dwar is-Saħħa.
X’inhu l-benefiċċju għaċ-ċittadini tal-UE?
Il-ġenomika għandha l-potenzjal li tirrivoluzzjona l-kura tas-saħħa f’ħafna modi. Dan jista’ jwassal għall-iżvilupp ta’ mediċini, terapiji u interventi personalizzati aktar immirati. Tista’ wkoll tippermetti dijanjożi aħjar, tagħti spinta lill-prevenzjoni u tagħmel użu aktar effiċjenti tar-riżorsi skarsi. Mill-kanċer għal mard rari sa newromard u l-prevenzjoni, il-ġenomika tista’ ttejjeb ħafna l-kundizzjonijiet tas-saħħa taċ-ċittadini tal-UE.
Daqstant importanti, il-ġenomika għandha l-potenzjal li ttejjeb l-effettività, l-aċċessibbiltà, is-sostenibbiltà u r-reżiljenza tas-sistemi tas-saħħa fl-Unjoni Ewropea.
X’inhuma l-Firmatarji jippruvaw jiksbu?
Il-pajjiżi Firmatarji għandhom diversi għanijiet. Fost dawn, hemm:
- l-iżgurar li l-infrastruttura teknika xierqa tkun disponibbli madwar l-UE, li tippermetti aċċess sigur u federat għad-data ġenomika;
- jiġi żgurat li l-implikazzjonijiet etiċi u legali tal-ġenomika jkunu ċari u meqjusa;
- l-iżgurar li l-pubbliku ġenerali u dawk li jfasslu l-politika fl-Istati Membri u fil-pajjiżi firmatarji jkunu infurmati tajjeb dwar il-ġenomika, sabiex jiġi żgurat l-użu tagħha mis-sistemi tal-kura tas-saħħa u l-integrazzjoni tagħha fil-kura tas-saħħa personalizzata.
L-UE bħala attur globali fil-ġenomika
Ngħixu f’era fejn il-ġenomika ssir dejjem aktar importanti globalment. Il-kollaborazzjoni u r-riċerka ġenomika tal-Unjoni Ewropea għandhom ikunu ffukati fuq iċ-ċittadini u favur il-pazjent. Għandha tiżgura li jiġu applikati l-ogħla standards għall-użu, l-aċċess u l-ħżin ta’ data ġenomika. 1+MG huwa wieħed mill-akbar proġetti fid-dinja ta’ dan it-tip u jikkontribwixxi prinċipalment għall-istabbiliment ta’ standards globali f’dan il-qasam. Il-konnessjoni mal-Ispazju Ewropew tad-Data dwar is-Saħħa se tipprovdi spinta addizzjonali lill-potenzjal tal-informazzjoni li jibbenefikaw minnha r-riċerkaturi, il-professjonisti tal-kura tas-saħħa u ċ-ċittadini kollha, eventwalment.
Implimentazzjoni tad-Dikjarazzjoni
Il-ħolqien ta’ infrastruttura tad-dejta kumplessa għad-dejta ġenomika u klinika huwa kompitu kollaborattiv, li se jinvolvi varjetà ta’ partijiet interessati. Dawn jinkludu professjonisti tas-saħħa, speċjalisti, riċerkaturi, dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, organizzazzjonijiet tal-pazjenti u aktar.
Il-pajjiżi firmatarji kellhom il-laqgħa tal-bidu tagħhom fil-21 ta’ Settembru 2018 fi Brussell. Minn dak iż-żmien, huma jiltaqgħu regolarment ma’ xulxin u fi 12-il grupp ta’ ħidma speċjalizzat biex jiddefinixxu speċifikazzjonijiet u jifformulaw linji gwida għall-implimentazzjoni tal-ġenomika madwar l-Ewropa f’konformità mad-Dikjarazzjoni ta’ 1+MG.
Lejn l-aħħar tal-2020, il-Kummissjoni ħolqot grupp speċjali ta’ esperti (Grupp 1+MG) bil-ħsieb li tifformalizza u tiffaċilita l-kooperazzjoni u l-koordinazzjoni fil-livell tar-rappreżentanti nazzjonali tal-pajjiżi firmatarji. Il-grupp huwa kopresedut mill-Kummissjoni u rappreżentant tal-pajjiż tal-UE.
Il-pjan direzzjonali ta’ 1+MG
Biex jintlaħqu l-objettivi tad-Dikjarazzjoni 1+MG, il-firmatarji jirrealizzaw l-inizjattiva 1+ Miljun Ġenomi tul pjan direzzjonali b’żewġ stadji li jiddeskrivi l-attivitajiet tagħhom fuq erba’ dimensjonijiet: il-governanza, il-qafas ta’ fiduċja, l-infrastruttura u d-data.
Fl-ewwel fażi, il-proġett Orizzont 2020 “Lil hinn minn miljun Ġenomi” (B1MG) jappoġġa u jikkoordina fil-livell operazzjonali l-implimentazzjoni tal-Pjan Direzzjonali billi jwassal għal ftehim dwar l-istruttura tal-infrastruttura, il-gwida legali u teknika, l-istandards tad-data, u r-rekwiżiti u l-aħjar prattiki biex jippermetti l-aċċess għad-data. Hija tħares ukoll lil hinn mill-inizjattiva lejn l-iżvilupp ta’ infrastruttura sostenibbli għall-kondiviżjoni tad-data. Dan se jappoġġa lit-tobba biex isegwu mediċina personalizzata, ikunu ta’ benefiċċju għall-pazjenti, jattivaw l-effiċjenzi fis-sistemi tal-kura tas-saħħa, jgħinu lix-xjenzati jiffurmaw fehim aħjar tal-mard, u lill-innovaturi biex jikkontribwixxu għall-ekonomija Ewropea u jagħtu spinta ‘l quddiem.
F’Novembru 2022, il-proġett Infrastruttura tad-Data Ġenomika (GDI) kofinanzjat taħt il -programm Ewropa Diġitali, tnieda biex jimmarka l-bidu tal-fażi ta’ tkabbir u sostenibbiltà tal-inizjattiva 1+MG. Se tistabbilixxi infrastruttura tad-data federata għad-data ġenomika u klinika madwar l-Ewropa li tippermetti t-tagħlim distribwit għal diversi każijiet ta’ użu, tipprovdi governanza tal-aċċess għad-data u mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni sostenibbli, u tikkontribwixxi għat-titjib tal-interoperabbiltà tad-data ġenomika u klinika disponibbli għall-aċċess. Il-proġett se jfassal u jimplimenta wkoll strateġija ta’ komunikazzjoni komprensiva li għandha l-għan li tinforma liċ-ċittadini u tiżgura l-fiduċja tagħhom, li hija prerekwiżit ewlieni ta’ suċċess għal dan l-isforz.
Ġenoma tal-Ewropa
Il-Ġenoma tal-Ewropa hija proġett multinazzjonali mfassal u kkoordinat bl-appoġġ tal-B1MG. Huwa jlaqqa’ flimkien il-pajjiżi Ewropej biex jibnu netwerk Ewropew ta’ kwalità għolja ta’ koorti nazzjonali ta’ referenza ġenomika, li jirrappreżentaw il-popolazzjoni Ewropea.
Il-pajjiżi kollha involuti jiġġeneraw permezz ta’ ġenoma sħiħa s-sekwenzar ta’ sett ta’ data ta’ referenza ġenomika nazzjonali bbażat fuq il-koorti tal-popolazzjoni nazzjonali tagħhom stess, kollha skont linji gwida stabbiliti b’mod konġunt “prova ta’ 1+MG”. Is-sett ta’ data ta’ kull pajjiż se jifforma ġabra ta’ referenza nazzjonali unika fiha nnifisha. Il-ġbir se jkun ta’ benefiċċju għall-istrateġiji nazzjonali personalizzati tal-kura tas-saħħa u tal-prevenzjoni.
Kollettivament, marbuta flimkien permezz tal-inizjattiva 1+MG, il-kollezzjonijiet nazzjonali se jistabbilixxu riżorsa ta’ data ta’ referenza Ewropea ta’ klassi dinjija (The Genome of Europe) għar-riċerka u l-innovazzjoni tal-kura tas-saħħa.
L-eżiti ewlenin u r-riżultati tanġibbli
Informazzjoni ġenerali:
Infrastruttura teknika:
- Pjan direzzjonali sigur għall-aċċess transfruntier għad-data (dokument litterattiv)
- Prova tal-kunċett għall-każ tal-użu tal-mard rari (filmat)
Aspetti legali, etiċi u ta’ governanza:
- Kamp ta’ applikazzjoni ta’ 1+MG
- Politika ta’ sejbiet inċidentali
- Komunikazzjoni tar-riżultati tar-riċerka ġenerali lis-suġġetti tad-data (rakkomandazzjonijiet)
- Suġġetti u gruppi speċjali (vulnerabbli) (rakkomandazzjonijiet)
Integrazzjoni u kwalità tad-dejta:
- Metriċi ta’ kwalità għas-sekwenzjar (dokument iterattiv)
- L-aħjar prattiki dokumentati fil-kondiviżjoni u l-kollegament ta’ data fenotipika u ġenetika (dokument terattiv)
Implimentazzjoni tal-kura tas-saħħa:
L-aħħar aħbarijiet
Kontenut Relatat
Ħarsa globali
Il-Kummissjoni Ewropea qed taħdem biex tipprovdi liċ-ċittadini b’aċċess għal servizzi diġitali sikuri u ta’ kwalità għolja fis-saħħa u l-kura.
Ħarsa aktar fil-fond
Il-Grupp 1+MG inħoloq mill-Kummissjoni Ewropea biex jappoġġa l-koordinazzjoni u l-kooperazzjoni fir-rigward tal-implimentazzjoni tad-Dikjarazzjoni tal-2018 tal-Istati Membri “Lejn aċċess għal mill-inqas miljun ġenoma sekwenzjata fl-Unjoni Ewropea sal-2022”.
Ara Wkoll
L-Inizjattiva Ewropea għall-Immaġni tal-Kanċer se tiftaħ is-setgħa tal-immaġni u tal-Intelliġenza Artifiċjali għall-benefiċċju tal-pazjenti, it-tobba u r-riċerkaturi bil-kanċer.
Is-Sħubija Ewropea għall-Innovazzjoni fit-Tixjiħ Attiv u b’Saħħtu hija inizjattiva li għandha l-għan li trawwem l-użu tal-innovazzjoni diġitali għal tixjiħ attiv u b’saħħtu.
Il-kodiċi ta’ kondotta tal-privatezza fuq l-apps tas-saħħa mobbli għandu l-għan li jippromwovi l-fiduċja fost l-utenti u jipprovdi vantaġġ kompetittiv għal dawk li jiffirmawha.
Il-Kummissjoni Ewropea adottat Komunikazzjoni u Dokument ta’ Ħidma tal-Persunal dwar it-Trasformazzjoni diġitali tas-saħħa u l-kura biex tingħata spinta lill-azzjoni tal-Unjoni Ewropea.
Il-Kummissjoni Ewropea adottat Rakkomandazzjoni dwar format Ewropew għall-iskambju elettroniku tar-rekords tas-saħħa biex jiġi sfruttat il-fluss transkonfinali tad-data dwar is-saħħa.
Il-Kummissjoni Ewropea ħolqot żewġ gruppi ta’ esperti li jaħdmu fuq is-Saħħa elettronika: il-Grupp tal-Partijiet Interessati tas-Saħħa elettronika u Task Force tas-Saħħa elettronika temporanja.