Diġitalizzazzjoni: l-ixprunar tat-tranżizzjoni lejn mobbiltà intelliġenti u sostenibbli

Id-diġitalizzazzjoni kif għandha impatt fuq il-mobbiltà?

Progress kbir fit-teknoloġiji diġitali bħall- intelliġenza artifiċjali (IA), il- Internet tal-Oġġetti (IoT), il- cloud u l- edge computing u n- networks 5G qed imexxu t-trasformazzjoni diġitali tas-settur tal-mobbiltà.

• Il-vetturi awtonomi qed jiżdiedu, u jippermettu soluzzjonijiet ġodda ta’ trasport bħat-taxis robotiċi, trakkijiet konnessi jew sistemi ta’ kunsinna mingħajr sewwieq.
• Is-servizzi l-ġodda tal-mobbiltà permessi mill-pjattaformi diġitali qed ibiddlu l-mod kif nimxu, mill-mobbiltà kondiviża bħar-rikba u l-kondiviżjoni tar-roti, għall-Mobbiltà bħala Servizz, li jagħti aċċess għal diversi modi tat-trasport fuq applikazzjoni unika. It-trasport tal-merkanzija jiddependi aktar fuq sinkronizzazzjoni akbar bejn il-modi kollha.
• Id-data ġġenerata u skambjata mill-vetturi qed tisplodi. Il-vetturi awtonomi jistgħu jipproduċu madwar 4 terabytes ta’ data kuljum skont Intel. Il-vetturi huma dejjem aktar konnessi mal-ambjent fiżiku u diġitali tagħhom.
• Drawwiet u mġiba ġodda kkawżati mid-diġitalizzazzjoni, bħall-iżvilupp rapidu tal-kummerċ elettroniku tax-xogħol mill-bogħod, qed jittrasformaw ix-xejriet tal-mobbiltà.

X’inhuma l-benefiċċji u l-isfidi li għandna quddiemna?

Benefiċċji

• Il-Mobbiltà Konnessa u Awtomatizzata (CAM) tista’ tagħmel it-toroq, il-ferroviji u l-passaġġi fuq l-ilma aktar sikuri. Bl-ottimizzazzjoni tal-użu tal-vetturi u l-infrastrutturi, dan jista’ jtejjeb l-effiċjenza, inaqqas il-konġestjoni u jgħin biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-gass. Il-KAM tista’ wkoll toħloq opportunitajiet ta’ negozju u żżid il-kompetittività. Dan se jagħmel it-trasport aktar aċċessibbli għall-anzjani u l-persuni b’diżabilità, billi jittrasforma l-ivvjaġġar fis-snin li ġejjin.
• Il-mobbiltà bħala Servizz tista’ tgħin fid-dekarbonizzazzjoni tat-trasport billi tippermetti vjaġġar multimodali bla xkiel u tiffaċilita l-aċċess għal alternattivi aktar ekoloġiċi. l-ingranaġġ tal-mod kif modi differenti tat-trasport jitjiebu u jtejbu lil xulxin jippermetti użu aktar effiċjenti tar-riżorsi u jiffranka l-ħin u l-ispejjeż għall-passiġġieri u t-trasportaturi.
• L-akkomunament u l-iskambju tad-data dwar il-mobbiltà jistgħu jtejbu s-sinkronizzazzjoni bejn il-modi u l-infrastrutturi differenti tat-trasport. l-aċċess għal ġabriet kbar ta’ data jixpruna l-iżvilupp ta’ applikazzjonijiet xprunati mill-IA. Aċċess aħjar għad-data dwar il-mobbiltà se jgħin lill-awtoritajiet pubbliċi jimmonitorjaw l-attivitajiet tat-trasport u l-impatti tagħhom, u jippjanaw l-infrastruttura u s-servizzi tat-trasport. l-aċċess għad-data dwar il-mobbiltà jista’ joħloq sorsi ġodda ta’ valur: id-data tas-sensuri tal-karozzi, pereżempju, tista’ tkun ta’ valur kbir għall-kumpaniji tal-assigurazzjoni, tan-navigazzjoni jew tal-manutenzjoni tat-toroq.
• L-appoġġ għat-tranżizzjoni lejn mobbiltà b’emissjonijiet żero. L-IA tista’ ttejjeb l-effiċjenza enerġetika tal-vetturi elettriċi jew tal-idroġenu u tottimizza l-varar ta’ infrastrutturi tal-iċċarġjar. l-iċċarġjar bidirezzjonali tal-vetturi elettriċi jista’ jipprovdi flessibbiltà għall-grilja, li jagħmilha possibbli li jiġu ottimizzati l-użu u l-produzzjoni tal-enerġija filwaqt li jiġu integrati aħjar l-enerġiji rinnovabbli. Tali akkoppjament settorjali jeħtieġ faċilitaturi diġitali u kondiviżjoni tad-data f’ħin reali.

Kreditu: Freepik, mavadee, DinosoftLabs, monkik

Sfidi

• L-indirizzar tal-isfidi teknoloġiċi: Il-Mobbiltà Konnessa u Awtomatizzata u s-sistemi intelliġenti tat-trasport jeħtieġu investimenti kbar biex jiġu żviluppati u implimentati teknoloġiji u infrastrutturi ġodda. Se jkollna bżonn continuum tal-cloud-edge computing biex nipproċessaw ammonti kbar ta’ data f’ħin reali, konnettività tal-5G biex niżguraw trasferiment rapidu u affidabbli tad-data, IA biex nanalizzaw informazzjoni kumplessa, ċipep għall-vetturi intelliġenti, u tipi ġodda ta’ sistemi operattivi awtomobilistiċi. l-UE tibqa’ dipendenti ħafna fuq reġjuni oħra għal xi teknoloġiji bħall-IA, il-cloud, jew is-semikondutturi.
• L-għaqda fid-diversità: l-ekosistema Ewropea tal-mobbiltà hija magħmula minn għadd kbir ta’ atturi bi speċjalizzazzjonijiet u daqsijiet differenti. Din id-diversità hija saħħa iżda tista’ twassal ukoll għal frammentazzjoni. Biex jinħatfu l-benefiċċji tad-diġitalizzazzjoni, il-mobbiltà u t-trasport, il-partijiet ikkonċernati se jkollhom bżonn jibnu sħubijiet, jiġbru flimkien l-investimenti, u jaqblu dwar standards, infrastrutturi, pjattaformi u oqfsa ta’ governanza komuni. Dan se jgħin ukoll biex tintlaħaq massa kritika u tiġi evitata d-dipendenza fuq atturi dominanti kbar.
• L-iżgurar tas-sigurtà u l-privatezza: id-diġitalizzazzjoni u l-awtomatizzazzjoni tat-trasport joħolqu sfidi f’termini ta’ protezzjoni tad-data personali, iċ-ċibersigurtà, u l-aċċettazzjoni tal-utenti. l-attakki ċibernetiċi jistgħu jaffettwaw il-funzjonament tas-servizzi, jikkawżaw ħsara lis-sistemi, serq ta’ data u saħansitra korrimenti.
• Il-ġestjoni tal-impatti soċjali: l-aċċettazzjoni soċjali tal-mobbiltà awtonoma se tkun kruċjali għall-iskjerament tagħha. Din it-tranżizzjoni se teħtieġ ħiliet ġodda u tista’ twassal għall-għajbien ta’ ċerti tipi ta’ impjiegi. Għalhekk għandha tkun ġestita tajjeb. Ċerti forom ġodda ta’ mobbiltà joħolqu tipi ta’ xogħol ikkaratterizzati minn kundizzjonijiet aktar flessibbli, li jeħtieġ li jirrispettaw il-liġi tax-xogħol tal-UE u jiżguraw il-protezzjoni soċjali.

Lejn il-futur tal-mobbiltà

Il- Istrateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti, adottata f’Diċembru 2020, tiddefinixxi d-diġitalizzazzjoni bħala faċilitatur essenzjali għat-trasformazzjoni għal mobbiltà aktar sikura, aktar effiċjenti, aċċessibbli u sostenibbli. Jista’ jkollha rwol importanti fil-kisba tal-mira ta’ tnaqqis ta’ 90 % fl-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra mis-settur tat-trasport sal-2050.

Sfida kruċjali għall-Ewropa hija li jiġi sfruttat il-potenzjal tad-data dwar il-mobbiltà billi jsir aktar faċli l-aċċess u l-kondiviżjoni. Il-Kummissjoni Ewropea tiddependi fuq taħlita ta’ politiki, kemm speċifiċi għat-trasport kif ukoll transettorjali, u appoġġ finanzjarju biex jintlaħaq dan l-għan.

Id-diġitalizzazzjoni tat-trasport teħtieġ ukoll l- iżvilupp u l-adozzjoni ta’ teknoloġiji ewlenin, li l-UE tappoġġa permezz ta’ diversi inizjattivi ta’ finanzjament u ta’ politika.

Il-kooperazzjoni hija kruċjali għas-suċċess tal-Ewropa

Huwa urġenti li tiġi mmodernizzata l-infrastruttura diġitali u li jitħaffef l-użu tat-teknoloġiji diġitali fil-qasam tal-mobbiltà, biex tinkiseb in-newtralità tal-karbonju, il-kompetittività, is-sovranità teknoloġika, ir-reżiljenza u s-sigurtà. Il-Kummissjoni Ewropea tiddependi fuq ir- rwol attiv tal-industrija Ewropea fl-investiment f’din it-trasformazzjoni diġitali.

l-iskala tal-investimenti meħtieġa teħtieġ kooperazzjoni fost il-partijiet interessati Ewropej. Mingħajr sħubijiet, il-koinvestimenti, l-istandards komuni u l-interoperabbiltà, is-soluzzjonijiet u l-approċċi innovattivi mhux se jilħqu l-massa kritika.

l-investimenti ewlenin mill-Istati Membri, appoġġati mill-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza, jirrappreżentaw opportunità storika biex jitħaffef dan il-moviment. Il-Kummissjoni tħeġġeġ lill-partijiet interessati pubbliċi u privati biex jieħdu vantaġġ minn u jipparteċipaw f’inizjattivi u programmi Ewropej.