Szerokopasmowe sieci szerokopasmowe: Modele nośników

Przewoźnik publiczny

Potencjalnymi przewoźnikami publicznymi do realizacji budowy i utrzymania infrastruktury szerokopasmowej są przede wszystkim gminy i powiaty, a także lokalne przedsiębiorstwa i wspólne przedsięwzięcia. Pasywna infrastruktura sieciowa należy przede wszystkim do sektora publicznego (np. gminy).

Przewoźnicy publiczni zazwyczaj budują pasywną infrastrukturę sieciową poprzez zaangażowanie podwykonawców. Zaangażowanie sektora publicznego w projekt wdrażania sieci szerokopasmowych powinno być na wczesnym etapie koordynowane z właściwymi organami, w szczególności w odniesieniu do wspólnotowego prawa gospodarczego i prawa pomocy państwa.

Publiczny model DBO (Design Build Operate) jest możliwym modelem projektowania partnerstwa publiczno-prywatnego na rzecz rozwoju projektów szerokopasmowych. Model ten obejmuje instytucję zarządzającą działającą bez interwencji sektora prywatnego, z wyjątkiem usługodawcy. Wszystkie aspekty wdrażania i eksploatacji sieci są zarządzane przez sektor publiczny.

Prywatny przewoźnik

Prywatni przewoźnicy mogą działać jako właściciel lub operator sieci szerokopasmowych, jak również dostawcy usług. Mogą to być istniejące firmy telekomunikacyjne, operatorzy kablowi, prywatne przedsiębiorstwa energetyczne, które chcą rozszerzyć swoją działalność i/lub portfolio produktów lub start-upy. W projektach związanych z wdrażaniem sieci szerokopasmowych będących własnością prywatną inwestor prywatny (jeden lub więcej przedsiębiorstw) przejmuje pełne ryzyko gospodarcze. W zależności od formy organizacyjnej i prawnej projektów firmy różnią się wielkością i rodzajem, strategią finansowania oraz akceptacją ryzyka przez inwestorów.

Jeżeli inwestycja w budowę i eksploatację sieci jest w całości realizowana z funduszy prywatnych, nie ma obowiązku otwartego dostępu – chyba że przedsiębiorstwo posiada znaczącą pozycję rynkową na rynku regulowanym i w związku z tym podlega regulacji ex ante. Przewoźnik może jednak zdecydować się na otwarcie swojej pasywnej i/lub aktywnej infrastruktury sieciowej dla osób trzecich (otwarty dostęp), a tym samym generować przychody.

Dzięki współpracy między różnymi podmiotami, takimi jak przedsiębiorstwa energetyczne i dostawcy usług telekomunikacyjnych, można wykorzystać synergie i zaoszczędzić koszty. Na przykład podczas budowy nowej lub wykorzystania istniejącej infrastruktury sieciowej lub poprzez wspólne projektowanie usług lub konserwację aktywnych elementów sieci.

Model prywatnego DBO jest modelem prywatnym obejmującym organizację sektora prywatnego otrzymującą pewien poziom finansowania publicznego (często dotację) w celu wsparcia jego wdrożenia nowej sieci oferującej otwarty dostęp hurtowy.

Podejście do dołu

Na obszarach, na których brakuje inwestycji sektora prywatnego w rozwój infrastruktury, obywatele są uzależnieni od własnego zaangażowania, aby osiągnąć szybką modernizację łączy szerokopasmowych. Model oddolny wynika z inicjatyw obywateli i podmiotów lokalnych lub regionalnych (przedsiębiorstw, organizacji), które chcą promować i wdrażać wdrażanie sieci szerokopasmowych jako użytkowników końcowych.

Podczas gdy projekty sektora prywatnego szerokopasmowe często oceniają wykonalność wyłącznie na podstawie aspektów komercyjnych, inicjatywy obywatelskie w ramach projektów rozbudowy sieci szerokopasmowych mogą uwzględniać własne cele i cele społeczno-gospodarcze, takie jak:

• perspektywa inwestycji długoterminowych bez krótkoterminowych oczekiwań dotyczących zwrotu
• wybór technologii zorientowany na popyt i przyszłość
• aspekty bezpieczeństwa

Potencjalnymi formami organizacyjnymi projektów wynikających z modeli oddolnych są stowarzyszenia lub współpraca. Ideą podejścia oddolnego jest to, że użytkownicy podejmują długoterminowe zobowiązania (finansowe lub inne), które zapewniają powodzenie projektu. Model ma swoją siłę przede wszystkim w tym, że jest organizowany lokalnie i istnieje bezpośredni związek między własnością a świadczeniem usług na rzecz indywidualnych użytkowników, a tym samym gwarantowana jest długoterminowa lojalność klientów.

Przeczytaj więcej o modelu oddolnym NGA. Model oddolny, czyli wspólnota lokalna, obejmuje grupę użytkowników końcowych organizujących się we współwłasną i demokratycznie kontrolowaną grupę organizacyjną, która jest w stanie nadzorować kontrakt na budowę własnej sieci lokalnej.

Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP)

W ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) przewoźnicy publiczni i prywatni dzielą ryzyko związane z projektem na podstawie wspólnego zobowiązania. W tym sensie partnerstwo publiczno-prywatne jest ogólnym terminem współpracy między sektorem prywatnym i publicznym. Celem jest również zapewnienie zasobów lub wiedzy fachowej sektora prywatnego, a tym samym dodanie prywatnego wkładu do oferty infrastruktury i usług sektora publicznego.

Partnerstwa publiczno-prywatne charakteryzują się zazwyczaj co najmniej jednym z następujących elementów:

• realizacja zadania publicznego (czysta realizacja zadań jako alternatywa dla organów publicznych i usług publicznych bez charakteru inwestycyjnego)
• udział co najmniej jednego partnera prywatnego i jednego partnera publicznego
• długofalowa współpraca
• formalizacja umowy spółki osobowej
• zwiększona wydajność (zwłaszcza w postaci redukcji kosztów) poprzez:
• podział ryzyka między partnerami
• ukierunkowanie na cykl życia w świadczeniu usług
• orientacja procesowa w świadczeniu usług
• konkretne przydziały zasobów partnerów w zależności od modelu PPP
• uzupełniające i operacyjne cele partnerów
• podział obowiązków i zadań między partnerami w zależności od ich potencjału sukcesu

Termin PPP jest powszechnie używany do opisania różnych porozumień o współpracy, począwszy od luźnych, nieformalnych i strategicznych partnerstw po umowy o świadczenie usług w zakresie projektowania, budowy, finansowania i eksploatacji (tzw. kontrakty DBFO, Design-Build-Finance-Operate) i formalne wspólne przedsięwzięcia. Zasadniczo istnieją trzy podstawowe modele:

1. modele outsourcingu (niski stopień współpracy i wykorzystywane przede wszystkim do realizacji zadań częściowych);
2. modele umów (średni stopień współpracy i głównie w zakresie zarządzania całościowymi projektami);
3. modele współpracy strategicznej (wysoki stopień współpracy między partnerami i w tym współpraca społeczno-umowna w celu realizacji zadań (pod-), przede wszystkim w zakresie zarządzania całościowymi projektami.

Przeczytaj więcej o Podstawowym modelu wspólnego przedsięwzięcia. Głównym celem PPP jest zaangażowanie sektora prywatnego w świadczenie usług publicznych, przeniesienie roli sektora publicznego z właściciela i dostawcy na nabywcę i strażnika interesów publicznych.

Przeczytaj wytyczne dotyczące „Jak wykorzystać partnerstwa publiczno-prywatne do budowy sieci szerokopasmowych na obszarach wiejskich?”