Dostęp do Internetu

Dostępność cyfrowa stała się jeszcze ważniejsza w czasie pandemii COVID-19 i nadal ma zasadnicze znaczenie dla dostosowania Europy do ery cyfrowej. Wraz z szybkim rozwojem usług informacyjnych i interaktywnych świadczonych za pośrednictwem sieci i urządzeń mobilnych część ludności może zostać wykluczona z podstawowych usług zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego, takich jak uzyskiwanie informacji z usług publicznych, zakupy spożywcze, konsultacje medyczne, bankowość internetowa, usługi przesyłania wiadomości i telefonii wideo, aby wymienić tylko kilka.

Proste zmiany, które czynią strony internetowe i aplikacje bardziej „dostępnymi” mogą pomóc wszystkim, a nie tylko użytkownikom niepełnosprawnym. Na przykład możliwość słuchania tekstu, gdy nie ma wystarczającej ilości światła do czytania lub gdy wielozadaniowość lub czytanie napisów do filmu w hałaśliwym środowisku. Firmy z dostępnymi usługami mogą dotrzeć do większej, w większości niewykorzystanej bazy klientów i doświadczyć korzyści ekonomicznych z tego powodu. Szacuje się, że 100 mln osób w UE ma jakąś formę niepełnosprawności, co stanowi ważny rynek.

Dostępność cyfrowa to nie tylko kwestia standardów technicznych, architektury i projektowania stron internetowych. Jest to również prawo osób niepełnosprawnych do dostępu do technologii informacyjnych i komunikacyjnych na równych zasadach z wszystkimi innymi osobami, aby zapewnić im niezależność, integrację społeczną i zawodową oraz uczestnictwo w życiu społeczności (karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 26: Integracja osób niepełnosprawnych: „Unia uznaje i szanuje prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków mających na celu zapewnienie ich niezależności, integracji społecznej i zawodowej oraz uczestnictwa w życiu społeczności”. Jest ona zapisana w Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (UNCRPD). Art. 9 konwencji, której stroną jest UE i jej państwa członkowskie, wymaga podjęcia odpowiednich środków w celu zapewnienia osobom niepełnosprawnym, na równych zasadach z innymi osobami, dostępu do technologii informacyjno-komunikacyjnych, w tym Internetu. W związku z tym UE uchwaliła przepisy mające na celu wspieranie praw osób niepełnosprawnych.

Dyrektywa w sprawie dostępności sieci(dyrektywa (UE)2016/2102) obowiązuje od 22 grudnia 2016 r. i zapewnia osobom niepełnosprawnym lepszy dostęp do stron internetowych i aplikacji mobilnych usług publicznych.

Dostępne jest streszczenie dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych.

Przepisy określone w dyrektywie odzwierciedlają bieżące prace Komisji na rzecz budowy społecznej i integracyjnej europejskiej „Unii równości”, w której wszyscy Europejczycy mogą odgrywać pełną i aktywną rolę w gospodarce cyfrowej i społeczeństwiecyfrowym.

Dyrektywa zobowiązuje strony internetowe i aplikacje organów sektora publicznego do „bardziej dostępnych”. Istnieje ograniczona liczba wyjątków, które obejmują nadawców i transmisję na żywo. Norma techniczna popiera dyrektywę, wyjaśniając, czego oczekuje się po określeniu „dostępny”.

Dyrektywa wymaga:

• oświadczenie o dostępności dla każdej strony internetowej i aplikacji mobilnej, zawierające niedostępne treści i alternatywy, a także kontakty;
• mechanizm informacji zwrotnej, dzięki któremu użytkownicy mogą zgłaszać problemy z dostępnością lub żądać informacji publikowanych w treściach niedostępnych;
• regularne monitorowanie przez państwa członkowskie stron internetowych i aplikacji sektora publicznego oraz składanie Komisji co trzy lata sprawozdań z wyników.

Dyrektywa uzupełniaeuropejski aktw sprawie dostępności, który obejmuje szeroki zakres produktów i usług również w sektorze prywatnym. Dalsze prawodawstwo europejskie wspiera osoby niepełnosprawne w innych dziedzinach, w tym w łączności elektronicznej, audiowizualnych usługach medialnych, książkach elektronicznych, handlu elektronicznego i sprzęcie ICT. Informacje na temat tego, w jaki sposób te polityki UE wpływają na dostępność cyfrową, znajdują się w infografice „Gospodarka cyfrowa i społeczeństwo cyfrowe”

Przegląd dyrektywy w sprawie dostępności sieci

Komisja Europejska dokonała przeglądu dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych w 2022 r. W przeglądzie uwzględniono wyniki konsultacji publicznych przeprowadzonych w 2021 r., w których zebrano opinie na temat stosowania dyrektywy w praktyce, pierwsze sprawozdania państw członkowskich z monitorowania dostępności oraz badanie uzupełniające.

Sprawozdanie Komisji jest publikowane na portalu EUR-Lex:

• Streszczenie SWD(2022)411 wersja ostateczna
• Sprawozdanie oceniające SWD(2022)410 wersja ostateczna

Te dokumenty i wyniki konsultacji są również publikowane na portaluHave yoursay.

Badanie wspierające przegląd dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych

W badaniu tym poparto przegląd dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych i jej aktów wykonawczych.

Badanie i łatwe do odczytania wersje są publikowane na portalu publikacji UE:

• Łatwe odczytanie podsumowania wykonawczego
• Łatwy do odczytania raport podsumowujący konsultacje publiczne
• Sprawozdanie końcowe z badania
• Streszczenie

Wdrożenie dyrektywy w sprawie dostępności sieci

W 2018 r. Komisja Europejska przyjęła dwie decyzje wykonawcze zapewniające jednolite warunki wdrażania dyrektywy:

1. Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1523 ustanawiająca wzór oświadczenia o dostępności
2. Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1524 ustanawiająca metodykę monitorowania i ustalenia dotyczące sprawozdawczości przez państwa członkowskie

Od 2018 r. zaktualizowano trzecią decyzję wykonawczą w sprawie normy zharmonizowanej dla stron internetowych i aplikacji mobilnych, która przewiduje domniemanie zgodności z dyrektywą. Obowiązującą normą zharmonizowaną jest EN 301 549 V2.1.2 (2018-08) PDF,która jest zgodna z najnowszymi wytycznymi dotyczącymi dostępności treści internetowych: WCAG 2.1. Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Wszystkie państwa członkowskie dokonały transpozycji dyrektywy do prawa krajowego (termin upłynął 23 września 2018 r.).

Wykaz krajowych środków transpozycji

Monitorowanie dyrektywy w sprawie dostępności sieci

Dyrektywa w sprawie dostępności sieci zobowiązuje państwa członkowskie do okresowego monitorowania zgodności stron internetowych i aplikacji mobilnych organów sektora publicznego z wymogami dostępności.  

Od 2021 r., a następnie co trzy lata, państwa członkowskie publikują i przedkładają Komisji sprawozdanie na temat wyników monitorowania i stosowania egzekwowania przepisów. 

Pierwsze sprawozdania państw członkowskich z monitorowania z 2021 r. są udostępniane na stronie internetowej Komisji. 

Kolejna seria raportów ma się ukazać w grudniu 2024 r. 

Wsparcie poprzez finansowanie projektów badawczych i pilotażowych

Komisja zapewnia wsparcie finansowe na badania i wdrażanie dostępności stron internetowych i dostępnych rozwiązań technologicznych.

Ostatnie przykłady projektów obejmują:

• Wai-Tools, które zrzesza kluczowych partnerów z przemysłu, rządu i środowiska badawczego w celu ustanowienia jednolitych zasad testowania dostępności;
• WADcher, która tworzy platformę oceny dostępności, monitorowania i sprawozdawczości;
• Wai-Guide, który projektuje programy edukacyjne w zakresie dostępności stron internetowych, opracowuje wytyczne dotyczące tworzenia narzędzi i zajmuje się aspektami dostępności pojawiających się technologii, takimi jak środowisko wciągające i sieć rzeczy;
• We4Authors, co ułatwia włączenie funkcji dostępności jako domyślnej opcji w narzędziach do tworzenia.