Il-pakkett tal-Att dwar is-Servizzi Diġitali

L- Att dwar is-ServizziDiġitali (DSA) u l- Att dwar is-Suq Diġitali (DMA) jiffurmaw sett uniku ta’ regoli li japplikaw madwar l-UE kollha. Dawn għandhom żewġ għanijiet ewlenin:

1. li jinħoloq spazju diġitali aktar sikur li fih jiġu protetti d-drittijiet fundamentali tal-utenti kollha tas-servizzi diġitali;
2. li jiġu stabbiliti kundizzjonijiet ekwi biex jitrawmu l-innovazzjoni, it-tkabbir u l-kompetittività, kemm fis-Suq Uniku Ewropew kif ukoll globalment.

X’inhuma s-servizzi diġitali?

Is-servizzi diġitali jinkludu kategorija kbira ta’ servizzi online, minn siti web sempliċi għal servizzi tal-infrastruttura tal-internet u pjattaformi online.

Ir-regoli speċifikati fid-DSA jikkonċernaw primarjament l-intermedjarji u l-pjattaformi online. Pereżempju, is-swieq online, in-netwerks soċjali, il-pjattaformi għall-kondiviżjoni tal-kontenut, il-ħwienet tal-apps, u l-pjattaformi tal-ivvjaġġar u tal-akkomodazzjoni online.

L-Att dwar is-Swieq Diġitali jinkludi regoli li jirregolaw il-pjattaformi online tal-gwardjani. Il-pjattaformi tal-gwardjani huma pjattaformi diġitali bi rwol sistemiku fis-suq intern li jiffunzjonaw bħala ostakli bejn in-negozji u l-konsumaturi għal servizzi diġitali importanti. Uħud minn dawn is-servizzi huma koperti wkoll fl-Att dwar is-Servizzi Diġitali, iżda għal raġunijiet differenti u b’tipi differenti ta’ dispożizzjonijiet.

Għaliex huma meħtieġa d-DSA u d-DMA?

Is-servizzi diġitali jħallu impatt u jagħmlu ħajjitna aktar faċli b’ħafna modi differenti. Aħna nużawhom biex nikkomunikaw ma ‘xulxin, nixtru, jordnaw l-ikel, insibu informazzjoni, naraw films u nisimgħu l-mużika permezz ta’ servizzi ġodda li jevolvu kontinwament. Is-servizzi diġitali għamluha wkoll aktar faċli għall-kumpaniji biex jinnegozjaw bejn il-fruntieri u jaċċessaw swieq ġodda.  

Filwaqt li hemm ħafna benefiċċji tat-trasformazzjoni diġitali, hemm ukoll problemi. Tħassib ewlieni huwa l-kummerċ u l-iskambju ta’ oġġetti, servizzi u kontenut illegali onlajn. Is-servizzi online qed jintużaw ħażin ukoll minn sistemi algoritmiċi manipulattivi biex jamplifikaw it-tixrid tad-diżinformazzjoni, u għal skopijiet dannużi oħra. Dawn l-isfidi u l-mod kif il-pjattaformi jindirizzawhom għandhom impatt sinifikanti fuq id-drittijiet fundamentali online.

Minkejja firxa ta’ interventi mmirati u speċifiċi għas-settur fil-livell tal-UE, kien għad hemm lakuni u piżijiet legali sinifikanti li jridu jiġu indirizzati fil-bidu tas-snin 2020. Pereżempju xi pjattaformi kbar jikkontrollaw ekosistemi importanti fl-ekonomija diġitali. Dawn tfaċċaw bħala gwardjani fis-swieq diġitali, bis-setgħa li jaġixxu bħala dawk li jfasslu r-regoli privati. Dawn ir-regoli xi kultant jirriżultaw f’kundizzjonijiet inġusti għan-negozji li jużaw dawn il-pjattaformi u inqas għażla għall-konsumaturi.

Għalhekk, l-Unjoni Ewropea adottat qafas legali modern li jiżgura s-sikurezza tal-utenti online, jistabbilixxi governanza bil-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali fuq quddiem nett tagħha, u jżomm ambjent ġust u miftuħ tal-pjattaformi online.

Il-Passi li Jmiss

Wara l-adozzjoni tal-Pakkett dwar is-Servizzi Diġitali fl-ewwel qari mill-Parlament Ewropew f’Lulju 2022, kemm l-Att dwar is-Servizzi Diġitali kif ukoll l-Att dwar is-Swieq Diġitali ġew adottati mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, iffirmati mill-Presidenti taż-żewġ istituzzjonijiet u ppubblikati f’Il-Ġurnal Uffiċjali. 

Id-DSA ġie ppubblikat fil- Ġurnal Uffiċjali mis -27 ta’ Ottubru 2022 u daħal fis-seħħ fis -16 ta’ Novembru 2022. Id-DSA se jkun direttament applikabbli madwar l-UE u se japplika ħmistax-il xahar jew mill-1 ta’ Jannar 2024, skont liema jiġi l-aktar tard, wara d-dħul fis-seħħ.

Għall-pjattaformi online, dawn iridu jippubblikaw l-għadd ta’ utenti attivi tagħhom sas-17 ta’ Frar 2023. Jekk il-pjattaforma jew il-magna tat-tiftix ikollha aktar minn 45 miljun utent (10 % tal-popolazzjoni fl-Ewropa), il-Kummissjoni se tiddeżinja s-servizz bħala pjattaforma online kbira ħafna jew magna tat-tiftix online kbira ħafna. Dawn is-servizzi se jkollhom 4 xhur biex jikkonformaw mal-obbligi tad-DSA, li jinkludu t-twettiq u l-għoti lill-Kummissjoni tal-ewwel valutazzjoni tar-riskju annwali tagħhom. L-Istati Membri tal-UE se jkollhom jaħtru Koordinaturi tas-Servizzi Diġitali sas-17 ta’ Frar 2024, meta anke pjattaformi b’inqas minn 45 miljun utent attiv ikollhom jikkonformaw mar-regoli kollha tad-DSA.

Mit-12 ta’ Ottubru 2022, id-DMA ġiet ippubblikata f’ Il-Ġurnal Uffiċjali u daħlet fis-seħħ fl -1 ta’ Novembru 2022. Qabel it-3 ta’ Lulju 2023, il-kumpaniji jridu jipprovdu lill-Kummissjoni b’informazzjoni dwar l-għadd ta’ utenti tagħhom sabiex il-Kummissjoni tkun tista’ taħtar “gwardjani” qabel is-6 ta’ Settembru. Il-gwardjani mbagħad ikollhom sa Marzu 2024 biex jiżguraw li jsegwu l-obbligi tad-DMA.

Il-Valutazzjonijiet tal-Impatt u l-Konsultazzjonijiet Pubbliċi

• Valutazzjoni tal-impatt tal-proposta għall-Att dwar is-Servizzi Diġitali
• Valutazzjoni tal-impatt tal-proposta għall-Att dwar is-Swieq Diġitali
• Rapport fil-qosor dwar il-konsultazzjoni pubblika miftuħa tal-Pakkett tal-Att dwar is-Servizzi Diġitali
• Konsultazzjoni Pubblika Miftuħa dwar il-Pakkett tal-Att dwar is-Servizzi Diġitali
• Konsultazzjoni Pubblika Miftuħa dwar l-Għodda għall-Kompetizzjoni
• Il-Valutazzjonijiet tal-Impatt tal-Bidu dwar l-Att dwar is-Servizzi Diġitali
• Valutazzjoni tal-Impatt tal-Bidu dwar l-għodda Ex Ante